Centella asiatica

Wąkrota azjatycka (Gotu kola)

Zwyczajowo nazywana Gotu Kola, jest adaptogenem powszechnie wykorzystywanym w chińskiej medycynie naturalnej oraz indyjskiej – Ajurwedzie – gdzie doceniany jest za swoje odmładzające właściwości, a także pozytywny wpływ pamięć, koncentrację oraz funkcjonowanie mózgu. Rosnąca i zbierana dziko, przede wszystkim w Kenii i na Madagaskarze (większość preparatów produkowanych jest tych miejscach), wąkrota azjatycka uważana jest za zioło długowieczności.

Opis rośliny

rozwiń

Pokrój
Osiąga wysokość do 50 cm.

Łodyga
Cienka i płożąca.

Liście
Blaszka liści osadzona na ogonkach długości od 0,5 do 10 cm, zaokrąglona lub nerkowata, karbowana na brzegu. Z wierzchu naga, z grubymi, promienistymi żyłkami.

Kwiaty
Zebrane zwykle po 3–4 w główko-kształtne baldachy. Wsparte są dwoma, rzadziej trzema jajowatymi przysadkami. Kwiaty są bezszypułkowe lub krótko-szypułkowe. Płatki białe lub czerwonawo nabiegłe.

Owoce
Okrągłe lub owalne rozłupnie.

Występowanie
Występuje w Indiach, Chinach, Malezji, Indonezji, Południowej i Centralnej Afryce i Środkowej Ameryce. Lubi klimat wilgotny i rośnie przy zbiornikach wodnych i wilgotnych terenach skalistych.

zwiń

Właściwości wąkroty azjatyckiej

Układ nerwowy

Wąkrota ma właściwości ogólnie wzmacniające organizm ludzki, w tym także zdrowie psychiczne. Działa psychotonicznie i uspokajająco, niweluje objawy znużenia oraz zmęczenia psychicznego, wzmacnia postrzeganie, poprawia pamięć i koncentrację. Hamuje rozwój degeneracyjnych zmian w mózgu i układzie nerwowym, a także wzmacnia go. Łagodzi objawy depresji, działa przeciwdrgawkowo, chroni neurony przed obumieraniem, wspomaga ich odbudowę oraz łagodzi objawy Alzheimera.

Ajurweda zaleca przyjmowanie wąkroty przy poważnych zaburzeniach neurologicznych, takich jak epilepsja oraz psychiatrycznych, m.in. histeria. Do tego łagodzi stres, bóle migrenowe oraz wrzody gastryczne i dwunastnicy spowodowane stresem.

Układ krążenia

Zawarte w surowcu triterpeny łagodzą chorobowe zmiany żylne, wzmacniają żyły w przypadku przewlekłego nadciśnienia żylnego i wykazują pozytywne działanie w przypadku schorzeń żylnych i tętniczych. Gotu kola bierze udział w syntezie kolagenu, dzięki czemu poprawia elastyczność i napięcie ścian krwionośnych, spowalnia starzenie, działa ochronnie na śródbłonek i przeciwdziała agregacji płytek krwi. Wspiera leczenie nadciśnienia żylnego, zespołu pozakrzepowego i niewydolności żylnej. Do tego przyspiesza gojenie się wrzodów żołądka oraz zmniejsza opuchliznę kostki.

Zewnętrznie

Ekstrakty z wąkroty zawierają azjatykozyd, który wykazuje silnie działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwobrzękowe i przeciwzapalne. Stosowanie go zewnętrznie łagodzi symptomy stanów zapalnych, przyspiesza leczenie trudno gojących się ran i bliznowacenie. Wzmacnia słabe naczynka krwionośne skóry, niweluje hemoroidy, infekcje skórne, małe zranienia (np. pęknięcia, odmrożenia, ukąszenia owadów), oparzenia słoneczne i powierzchowne. Do tego skutecznie wspiera leczenie zmian skórnych, w tym trądzik, opryszczkę oraz pokrzywkę.

Rośliny o podobnym działaniu

PamięćGalangal
DepresjaDziurawiec zwyczajny
OpuchliznaAspalat prosty (Rooibos)
Wrzody żołądka i dwunastnicyLen zwyczajny
BliznowaceniePrzywrotnik pospolity

Przeciwwskazania do stosowania Gotu koli

Nie stosować preparatów z wąkroty azjatyckiej w późnych godzinach popołudniowych, gdyż może powodować bezsenność. Może wystąpić reakcja alergiczna oraz fotouczulenie. Nie powinny z niej korzystać także osoby z niskim ciśnieniem krwi, kobiety w ciąży, a także kobiety karmiące.

Pozyskiwanie

W Polsce możliwy jest tylko zakup produktów z wąkroty azjatyckiej.

Składniki aktywne

rozwiń

Saponiny triterpenowe pentacykliczne – azjatykozyd, madekasozyd, centellozyd
Flawonoidy – kwercetyna, kemferol
Śladowe ilości olejku eterycznego – monoterpeny i seskwiterpeny
Związki poliacetylenowe
Cukry – glukoza i ramnoza
Witaminy – A, C, K, E i magnez

zwiń

Przepisy z wykorzystaniem Gotu koli

Napar z wąkroty

Dawkowanie:

1-2 razy dziennie, rano i w południe.

Przygotowanie:

1 łyżeczka ziela, 250 ml wody.

Ziele zalewamy wrzątkiem i parzymy pod przykryciem przez około 15 minut.