Opis rośliny

Pokrój
Osiąga wysokość od 5 do 60 cm.

Łodyga
Sztywna, naga, czasem lekko owłosiona.

Liście
Wyrastające z łodygi są małe, siedzące, niepodzielone. Liście dolne różyczkowe są pierzastodzielne z lancetowatymi odcinkami.

Kwiaty
Drobne, białe, zebrane w grona. Dojrzewają od dołu, stopniowo zastępowane przez charakterystyczne owoce

Owoc
Trójkątna, silnie spłaszczona łuszczynka z sercowatym (łukowatym) wycięciem na wierzchołku.

Nasiona
Jajowate lub eliptyczne, bocznie spłaszczone, u dołu zaokrąglone, a na szczycie ścięte i tu z mięsistym, białawym znaczkiem.

Korzeń
Pojedynczy, biały korzeń palowy, często rozwidlający się na głębokości ok. 10 cm.

Występowanie
Występuje w wielu krajach półkuli północnej. W Polsce pospolity na polach, w ogrodach i ugorach na terenie całego kraju. Rośnie na terenach otwartych i ruderalnych, łąkach i wysypiskach.

Właściwości tasznika pospolitego

Układ krążenia

Tasznik przede wszystkim stosowany jest w przypadku problemów z układem krwionośnym. Obecna w surowcu rutyna zwiększa szczelność naczyń krwionośnych, hamuje krwotoki, krwiomocz oraz krwawe biegunki, czy wylewy w siatkówce oka. Jego właściwości przeciwkrwotoczne oddziałują głównie na macicę, przewód pokarmowy, drogi moczowe oraz błonę śluzową nosa (nieskuteczny w przypadku krwawień płucnych). Do tego wspomaga leczenie zaburzeń menstruacyjnych, takich jak obfite krwawienia, krwawienia poza menstruacjami, bóle menstruacyjne w okresie dojrzewania oraz w czasie menopauzy. Łagodzi symptomy ciężkich nóg, hamuje powtarzające się krwawienia z nosa, także wspiera leczenie hemoroidów. Zwiększa krzepliwość krwi, jednocześnie obniżając jej ciśnienie. Niestety przeciwkrwotoczne działanie surowca jest mało trwałe i po kilku miesiącach przestaje działać.

Zawarte w surowcu fitosterole pomagają nieznacznie obniżyć ciśnienie tętnicze krwi oraz poziom złego cholesterolu, potencjalnie chroniąc przed miażdżycą, Parkinsonem, toczniem, stwardnieniem rozsianym, Alzheimerem, a także reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Układ moczowy i przewód pokarmowy

Tasznik pospolity, dzięki obecności flawonoidów, wykazuje także słabe właściwości kojące i przeciwzapalne na układ moczowy. Wspomaga leczenie zapalenia gruczołu krokowego oraz pęcherza moczowego, łagodzi obrzęki związane z zapaleniem nerek oraz bólów odczuwalnych podczas oddawania moczu. Działa również lekko rozkurczowo w przypadku żołądka i jelit, pobudza perystaltykę jelit oraz łagodzi nerwice żołądka, czy nieżyt jelit i żołądka.

Zewnętrznie

Stosowany zewnętrznie i miejscowo również łagodzi krwawienia z nosa oraz powierzchowne, krwawiące zranienia. Niweluje egzemy skórne, skaleczenia, oparzenia, odparzenia, odleżyny i żylaki. Ponadto substancje zawarte w surowcu odstraszają owady, które składają jajeczka na roślinach.

Rośliny o podobnym działaniu

Menopauza – Koniczyna łąkowa
Alzheimer – Herbata chińska
Zapalenie nerek – Jarzębina
Krwawienie (zewnętrzne) – Nostrzyk żółty
Egzemy – Jodła pospolita

Przeciwwskazania do stosowania tasznika

Na środki z tasznika powinny uważać osoby z chorobami tarczycy.

Pozyskiwanie

Najwięcej właściwości przeciwkrwotocznych posiada świeże ziele tasznika oraz jego wyciągi alkoholowe. Po wysuszeniu zaczyna on tracić te wartości. Zbieramy całe pędy w okresie kwitnienia (od maja do lipca, gdy owoce jeszcze się nie wytworzyły, a roślina ma około 20 cm wysokości) i suszymy w przewiewnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temperaturze 30 stopni. Nie zbierać roślin pokrytych brunatnymi plamami, które są okrążone przez pasożytnicze grzyby.

Składniki aktywne

Flawonoidy – glikozydy kwercetyny i luteoliny, diosmina, rutyna, trycyna
Aminy biogenne – cholina, acetylocholina, tyramina, histamina
Kwasy organiczne – kwas askorbinowy, fumarowy, sulfanilowy, jabłkowy, winowy, cytrynowy
Kwasy fenolowe – kwas chlorogenowy
Garbnik
Żywice
Alkaloid i inozyt
Sole mineralne – potas i wapń

Przepisy z wykorzystaniem tasznika

Napar z tasznika

Dawkowanie:

Nadmierne krwawienia miesiączkowe – 2 szklanki dziennie, przez 8-10 dni przed rozpoczęciem miesiączki.

Łagodzenie objawów menopauzy – 2 szklanki dziennie przez 4 tygodnie, 3 tygodnie przerwy, powtórzyć 4 tygodniową kurację.

Krwawienia z nerek i dróg moczowych – 2 szklanki dziennie, wymieszane w równych ilościach ze skrzypem polnym

Przygotowanie:

1 kopiasta łyżeczka ziela tasznika, 250 ml wody.

Ziele zalać wrzątkiem i parzyć przez 10-15 minut, po czym przecedzić.

Kompres z tasznika

Dawkowanie:

Stosować w miarę potrzeby.

Przygotowanie:

2 łyżki ziela tasznika, 100 ml wody.

Ziele zalewamy wrzątkiem i parzymy przez 15 minut.

Macerat z tasznika

Dawkowanie:

2 łyżki, 2-3 razy dziennie.

Przygotowanie:

4 łyżki tasznika, 250 ml wody, sól.

Całą roślinę, w tym gałązki, kwiaty, owoce i korzenie rozdrabniamy blenderem lub w moździerzu, po czym zalewamy lekko posoloną wodą i odstawiamy na 8 godzin.

Nalewka z tasznika

Dawkowanie:

1 łyżka nalewki rozcieńczona w ½ szklanki wody, 2-4 razy dziennie.

Przygotowanie:

250g ziela tasznika, 500 ml spirytusu.

Ziele siekamy na drobne, wkładamy do słoika i zalewamy wódką. Następnie odstawiamy na 2 tygodnie w ciemne miejsce, po czym przecedzamy.