Cassia (Senna)

Strączyniec (Senes wąskolistny)

Roślina powszechnie w Polsce znana pod nazwą „senes”. Pochodzi z Egiptu, gdzie głównie spotkać ją można w dorzeczu Nilu. Surowcem zielarskim są jego liście oraz owoce (strąki), pozyskiwane jest z dwóch gatunków strączyńca – ostrolistnego oraz wąskolistnego. Różnica między nimi polega głównie na długości liścia oraz łodygi. Liście strączyńca są najczęściej wykorzystywanym, naturalnym środkiem przeczyszczającym.

Opis rośliny

rozwiń

Pokrój
Osiąga wysokość do 20 m.

Liście
Długości 15-60 cm, parzysto pierzaste, złożone z 4-7 listków.

Kwiaty
Żółte, białe lub czerwone, 4-7 cm średnicy, zwisające i zebrane w długich gronach.

Owoce
Brązowy, nierozpadający się strąk długości do 60 cm. W środku podzielony jest na komory, w każdej znajduje się po 1 nasionie.

Występowanie
Występują w ciepłym klimacie, w Indiach, Pakistanie, Półwyspie Arabskim i południowo-wschodniej Afryce.

zwiń

Właściwości senesu wąskolistnego

Przewód pokarmowy

Ekstrakty ze strączyńca przyjmowane doustnie wykazują działanie przeczyszczające na jelita. Obecne w surowcu połączenia glikozydowe przekształcane są w jelitach w składniki aktywne, które wzmagają perystaltykę jelit i powodują uwodnienie i wydalenie masy kałowej. Dzięki czemu surowiec ten jest bardzo skutecznym środkiem w przypadku nawykowych zaparć oraz tych przewlekłych, zwłaszcza u osób starszych i dzieci oraz cierpiących na otyłość. Działanie to występuje po około 6-8 godzinach od przyjęcia leku.

Stosowany jest także w przypadku zatruć pokarmowych, nie drażniąc przy tym błon śluzowych przewodu pokarmowego. Działa również nieznacznie żółciopędnie oraz wspiera gojenie po operacjach chirurgicznych odbytu, pomaga przed i po zabiegach operacyjnych brzucha, przed radiografią jelit oraz w przypadku szczeliny odbytu. Do tego liście działają osłonowo na wątrobę, chroniąc ją przed substancjami toksycznymi.

Układ moczowy

Senes wykazuje także działanie na pracę dróg moczowych i stosowanie większych dawek może znacząco zwiększyć objętość wydalanego moczu. Do tego wspiera odchudzanie poprzez utratę wody z ustroju oraz upośledzenie przyswajania składników pokarmowych, choć nadużywany prowadzi do odwodnienia oraz osłabienia organizmu.

Zewnętrznie

Stosowany zewnętrznie w formie okładów działa przeciwzapalnie oraz wspiera leczenie schorzeń skórnych, w tym wypryski, liszaje, trądzik, pokrzywkę, czy wysypkę. Do tego łagodzi oparzenia, bolące oczy oraz bóle migrenowe.

Rośliny o podobnym działaniu

Praca jelitKolendra siewna
Regeneracja tkanekLen zwyczajny
Woda w organizmieChaber bławatek
WysypkaJasnota biała

Przeciwwskazania do stosowania strączyńca

Może powodować częstsze wydalanie moczu. Nie jest zalecany kobietom boleśnie miesiączkującym, ponieważ nasila dolegliwości bólowe poprzez wywoływanie skurczów macicy. Nie stosować w przypadku zapalenia nerek, pęcherza moczowego, wyrostka robaczkowego, zespołu jelita drażliwego, zapaleniu gruczołu krokowego i przeroście prostaty (zwiększa obrzęki i skurcze gruczołu krokowego). Przedawkowanie i zbyt długie stosowanie skutkuje uzależnieniem oraz zaburzeniami jelitowymi i sercowymi. Nie stosować u dzieci do 10 roku życia, kobiet w ciąży i karmiących piersią. Unikać łączenia z bólami brzusznymi nieznanego pochodzenia, a także w przypadku silnego odwodnienia. Nie spożywać w przypadku stosowania leków nasercowych oraz leków przy chorobach nerek. Nie stosować dłużej niż 10 dni.

Pozyskiwanie

W polskich warunkach klimatycznych uprawiać strączyńca można tylko w szklarniach, w określonych warunkach glebowych i odpowiedniej temperaturze. Susz uzyskujemy poprzez ścięcie całego młodego krzewu i susząc go na słońcu, po czym obrywamy listki. Z kolei strąki uzyskujemy po okresie kwitnienia.

Składniki aktywne

rozwiń

Antrazwiązki (3,8%) – sennozydy (A, B, C, D), sennidyny (A, B, C, chryzofanol, fiscjon, aloeemodyna)
Flawonoidy – kemferol
Żywice
Substancje śluzowe
Olejki eteryczne – monoterpeny, seskwiterpeny, fenylopropany
Lipidy – kwas palmitynowy

zwiń

Przepisy z wykorzystaniem strączyńca

Napar z liści strączyńca

Dawkowanie:

1 filiżanka, 1-2 razy dziennie.

Przygotowanie:

½ łyżeczki liści strączyńca, 150 ml wody.

Ziele zalać wrzątkiem i parzyć przez 10-20 minut, po czym przecedzić.

Napar z owoców strączyńca

Dawkowanie:

½ filiżanki, 1-2 razy dziennie.

Przygotowanie:

1/3 łyżeczki owoców strączyńca, 150 ml wody.

Owoce zalewamy wrzątkiem i parzymy przez 10-20 minut, po czym przecedzamy.