Chamaemelum nobile

Rumian rzymski

Rumian rzymski, zwany także szlachetnym, należy do najpopularniejszych ziół leczniczych wykorzystywanych w Europie. Jest rośliną blisko spokrewnioną z rumiankiem pospolitym i obie należą do rodziny astrowatych. Wykazuje także podobne właściwości, lecz dzięki gorzkim substancjom aromatycznym, silniej wzmaga wydzielanie enzymów trawiennych oraz rozluźnia mięśnie gładkie. Znalazł także zastosowanie jako naturalny środek rozjaśniający blond włosy.

Opis rośliny

rozwiń

Pokrój
Osiąga wysokość do 30 cm.

Łodyga
Rozgałęziona, miękko owłosiona, z płonnymi pędami u nasady, w górnej części bezlistna.

Liście
Dwu- lub trzykrotnie pierzastosieczne. Miękko owłosione do gładkich.

Kwiaty
Zebrane w koszyczki o silnie wypukłym dnie. Żółte dno otoczone białymi językowatymi kwiatami.

Owoce
Niełupki posiadające 3 cienkie żeberka.

Występowanie
Występuje w zachodniej Europie. Obecnie uprawiany, również w Polsce. Często można spotkać go w stanie dzikim.

zwiń

Właściwości rumianu rzymskiego

Przewód pokarmowy

Rumian rzymski jest bogaty w polifenole oraz laktony, które zapewniają mu właściwości rozkurczowe i pobudzające wydzielanie soku żołądkowego. Działanie spazmolityczne rumianu jest silniejsze, niż w przypadku rumianku pospolitego, natomiast słabsze przeciwzapalne. Flawonoidy i kumaryny stymulują mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, łagodzą bóle jelit, pobudzają ich perystaltykę oraz regulują wypróżnienia. Z kolei gorzkie w smaku laktony łagodzą stany zapalne narządów trawiennych, niestrawność, wzdęcia, bóle brzucha i poprawiają apetyt. Ponadto surowiec usprawnia trawienie i ułatwia przyswajanie składników pokarmów.

Działanie ogólne

Ekstrakty z rumianu mają wszechstronne działanie lecznicze, ponieważ są przeciwbólowe, antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Do tego obniżają ciśnienie tętnicze oraz poziom cukru we krwi, zapobiegają tyciu oraz działają moczopędnie i lekko napotnie. Wspiera leczenie nerwobóli, np. migrenę lub fotofobię połączoną z silnymi bólami nerwu nadczołowego. Rumian łagodzi także mdłości w czasie ciąży, bóle menstruacyjne oraz objawy menopauzy.

Drobnoustroje

Olejek eteryczny rumianu wykazuje silne właściwości antybakteryjne, szczególnie w przypadku pałeczki okrężnicy, gronkowca złocistego oraz kilku szczepów salmonelli. Działa także przeciwgrzybiczo, m.in. na drożdżaki, w tym Candica albicans, który wywołuje grzybicę pochwy i układu trawiennego.

Układ nerwowy

Olejek z rumianu jest przyjmowany doustnie również ze względu na swoje działanie uspokajające i relaksujące. Łagodzi histerię, napięcia nerwowe i irytacje, pomaga w razie niepokoju, depresji i bezsenności, a także stymuluje pamięć. Może być stosowany nawet dla najmłodszych np. w formie kąpieli. Kilka kropel dodanych do wody działa na małe dzieci uspokajająco oraz zmniejsza ból brzucha.

Alergie

Zawarty w surowcu chamazulen działa przeciwuczuleniowo, ponieważ hamuje aktywność histaminy w organizmie, która pobudza receptory bólowe, przyczynia się do rozwoju stanów zapalnych oraz wywołuje reakcje alergiczne. Spożywanie preparatów z rumianu pozwala załagodzić te reakcje.

Jama ustna i oczy

Natomiast w formie płukanek działa znieczulająco w chorobach jamy ustnej i gardła, a także wspiera higienę jamy ustnej. Jest skutecznym środkiem do przemywaniu oczu, zwłaszcza w przypadku zapalenia spojówek lub ich przemęczeniu, i w przeciwieństwie do rumianku pospolitego, nie podrażnia oczu.

Zewnętrznie

Stosowany zewnętrznie, przede wszystkim łagodzi problemy dermatologiczne i zabliźnia małe rany. W formie okładów i kompresów łagodzi podrażnienia skóry, stany zapalne oraz oparzenia termiczne I stopnia. Do tego zmniejsza obrzęki i zaczerwienienia spowodowane ukąszeniami owadów, niweluje ból przy zranieniach i świądzie, usuwa zaczerwienienie, wysypkę, egzemę, łuszczycę i trądzik oraz przyspiesza regenerację naskórka w przypadku rumienia słonecznego.

Rośliny o podobnym działaniu

Nieregularne wypróżnieniaPrawoślaz lekarski
Obniżenie cukruSeler zwyczajny
Salmonella (Dur brzuszny)Gwiazdnica pospolita
HisteriaWąkrota azjatycka (Gotu kola)
AlergiaFiołek trójbarwny

Przeciwwskazania do stosowania rumianu

Nie stosować w przypadku alergii skrzyżowanych z innymi roślinami astrowatymi (bylica, słonecznik, mniszek, arnika) lub osoby uczulone na seler.

Pozyskiwanie

Surowiec zbieramy w momencie kwitnienia koszyków kwiatowych, czyli od czerwca do sierpnia. Kwiaty zbieramy bez szypułek i suszymy, rozkładając cienką warstwą na papierze lub w suszarni w temperaturze 35 stopni. Przechowujemy w szczelnie zamkniętych pojemnikach, aby rumianek dłużej zachował swoje właściwości.

Składniki aktywne

rozwiń

Olejek eteryczny (do 1,2%) – chamazulen, farezen, pinokarwon
Flawonoidy – apigenina, apiina
Związki kumarynowe
Germakranolidy – nobilina
Trójterpeny – beta-amyrina
Fitosterole – taraksasterol
Związki poliacetylenowe
Cholina
Inozyt
Kwasy organiczne – kwas kawowy
Sole mineralne

zwiń

Przepisy z wykorzystaniem rumianu

Napar z rumianu rzymskiego

Dawkowanie:

Stosować w miarę potrzeby.

W celu poprawy trawienia – małymi porcjami, ale często.

Przygotowanie:

1 łyżka rumianu rzymskiego, 200 ml wody.

Surowiec zalewamy wrzątkiem i parzymy pod przykryciem przez 15 minut.

Płukanka do włosów

Dawkowanie:

Stosować w miarę potrzeby.

Przygotowanie:

5 łyżek suszonych kwiatów rumianu, 500 ml wody.

Kwiaty zalewamy wodą i na małym ogniu zagotowujemy. Następnie gotujemy pod przykryciem przez kolejne 5 minut, po czym odstawiamy na 15 minut, nie zdejmując przykrywki. Włosy spłukujemy po umyciu i delikatnie osuszamy ręcznikiem.

Inne

Dawkowanie:
Przygotowanie:

1# Napar z rumianu jest skutecznym środkiem do usuwania makijażu, oczyszczania skóry oraz jej tonizowania. Z kolei olejek eteryczny z rumianu jest bardzo dobrym środkiem ściągającym, zalecanym przy suchej skórze. Do tego dłonie maczane w naparze stają się delikatniejsze i bielsze.

2# Płukanki włosów z dodatkiem rumianu zalecane są osobom z jasnymi włosami, ponieważ dodatkowo je rozjaśnia, wzmacnia i nadaje blasku.