Opis rośliny
rozwińPokrój
Osiąga wysokość do 28m.
Pędy
Kora ciemna, głęboko spękana, gałązki lśniące i czerwonobrunatne, w górnej części bruzdowane, dołem gładkie. Pąki są niewidoczne, gdyż ukryte są w korku pod blizną liściową. U nasady każdego liścia występują prostopadle do pędu dwa duże, ciemnobrązowe ciernie.
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście nieparzysto pierzastozłożone z 7–21 listków eliptycznych lub jajowatych, o zaokrąglonych końcach. Na górnej stronie są jasnozielone, na spodniej zaś szarozielone.
Kwiaty
Motylkowe, białe z żółtą plamką na żagielku, przedsłupne, silnie pachnące i tworzące grona długości 10–20 cm. Wewnątrz korony kwiatu 10 pręcików, z których 9 jest zrośniętych, 1 pręcik jest wolny.
Owoce i nasiona
Nagie, gładkie i spłaszczone strąki. Ich długość dochodzi do 12 cm. Wewnątrz są białej barwy i zawierają 6–8 brązowawych lub czarnych nasion o nerkowatym kształcie.
Korzenie
Początkowo tworzy silny korzeń palowy, potem silnie rozrastają się korzenie boczne. Bardzo łatwo tworzy liczne odrośla korzeniowe.
Właściwości robinii akacjowej
Układ moczowy
Dzięki obecnym w surowcu flawonoidom (głównie robinina) akacja jest skutecznym środkiem diuretycznym i odtruwającym. Zwiększa ilość wydalanego moczu, a jej działanie dorównuje mieszaninie kofeiny z benzoesanem sodu stosowanej w medycynie. Łagodzi stany zapalne nerek i dróg moczowych, wspiera leczenie osłabionego przesączania kłębkowego (filtracji) oraz zmniejszonej diurezy, a także ułatwia pozbywanie się wody z organizmu. Ponadto zalecana jest w przypadku uszkodzenia nerek spowodowanego zakażeniem bakteryjnym, zatruciem toksynami i niektórymi związkami egzogennymi (aflatoksyny i pestycydy), czy chemioterapeutykami.
Przewód pokarmowy i nowotwory
Robinia stosowana jest również w razie zaburzeń przewodu pokarmowego oraz ogólnej nadkwasoty u dzieci i dorosłych. Dzięki rozkurczowym i żółciopędnym właściwościom łagodzi zaburzenia przepływu żółci do dwunastnicy, skurcze dróg żółciowych i zaparcia, pobudza apetyt, a także poprawia trawienie oraz pracę wątroby. Do tego obniża poziom kwasu żołądkowego i łagodzi nadkwaśność żołądka, przez co niweluje kwaśne odbijanie, smak w ustach oraz wymioty.
Badania potwierdziły, że robinia hamuje angiogenezę i wzrost guza, wpływając na szlak sygnałowy interleukiny-1β (cytokina prozapalna), a zatem może być obiecującym środkiem w terapii przeciwnowotworowej. [1] Ponadto, zawarte w surowcu polifenole wiążą się z niższym ryzykiem wystąpienia raka piersi po menopauzie. [4]
Drobnoustroje
Jak wykazały najnowsze badania, ekstrakt z surowca może działać jako skuteczny środek hamujący rozwój wirusów. Ma on ogromny potencjał medyczny w zastosowaniach przeciwwirusowych i klinicznych. Wyniki wykazały, że ekstrakt znacząco hamował wirusy HSV-1 (wirus opryszczki) i EV-71 (enterowirus 71). W szczególności, środek wykazał znaczącą przewagę nad kontrolnym lekiem – rybawiryną, gdy zastosowano go do wirusa HSV-1. [2]
Surowy materiał z robinii akacjowej wykazał także wysoką skuteczność przeciwko bakteriom: Gronkowiec złocisty, Porphyromonas gingivalis oraz Streptococcus mutans. [8] Badania wskazują, że surowiec może być cennym i ekonomicznym źródłem do stosowania w ziołowych kompozycjach past do zębów lub jako lek do leczenia płytki nazębnej i chorób przyzębia. Ponadto ekstrakt roślinny i jego związki czynne mogą mieć potencjał do stosowania jako środki dezynfekujące do różnych urządzeń chirurgicznych i ortodontycznych oraz do utrzymania higieny jamy ustnej. [7]
Miód
Miód akacjowy pomaga na różnego rodzaju zaburzenia przewodu pokarmowego, problemach z trawieniem i żołądkiem. Wspomaga też leczenie wrzodów żołądka i dwunastnicy. Działa osłonowo na żołądek i chroni przed nadmierną ilością kwasów trawiennych. Ma właściwości moczopędne, zapobiega powstawaniu kamieni oraz jest pomocny dla osób chorujących na lekką cukrzycę. Do tego bardzo szybko dostarcza energii organizmowi, odpręża i relaksuje. Leczy choroby górnych dróg oddechowych, zapalenie gardła, kaszel i ból gardła. Sprawdza się też zewnętrznie przy nieznacznych ropnych zakażeniach oraz w formie okładów na gojenie ran i likwidowanie infekcji. [3]
Układ krążenia
Spożywanie polifenoli zmniejsza również ryzyko chorób układu krążenia poprzez potencjalny wpływ na funkcję komórek śródbłonka. Ekstrakty z akacji przyczyniają się do zapobiegania udarom, nadciśnieniu, niewydolności serca i chorobie niedokrwiennej serca, a także pomagają regulować glukozę i zwiększają poziom „dobrego” cholesterolu HDL. [5], [6]
Zewnętrznie
Kwiaty akacji sprawdzą się w pielęgnacji każdego rodzaju cery. Do tego odmładza, nawilża i pielęgnuje skórę. Wykazuje właściwości ściągające, przeciwzapalne i pomocniczo wspiera leczenie niektórych schorzeń skórnych w tym trądziku.
[1] Źródło: Effect of Robinia pseudoacacia Leaf Extract on Interleukin-1β-mediated Tumor Angiogenesis, 2019
[2] Źródło: Evaluation of antiviral effect and toxicity of total flavonoids extracted from Robinia pseudoacacia cv. idaho, 2019
[3] Źródło: Antioxidant activity, color characteristics, total phenol content and general HPLC fingerprints of six Polish unifloral honey types, 2014
[4] Źródło: Total polyphenol intake and breast cancer risk in the Seguimiento Universidad de Navarra (SUN) cohort, 2019
[5] Źródło: Polyphenols Regulate Endothelial Functions and Reduce the Risk of Cardiovascular Disease, 2019
[6] Źródło: Chronic consumption of a low calorie, high polyphenol cranberry beverage attenuates inflammation and improves glucoregulation and HDL cholesterol in healthy overweight humans: a randomized controlled trial, 2019
[7] Źródło: Bactericidal Effect of Extracts and Metabolites of Robinia pseudoacacia L. on Streptococcus mutans and Porphyromonas gingivalis Causing Dental Plaque and Periodontal Inflammatory Diseases, 2015
[8] Źródło: Synergic antifungal and antibacterial activity of alcoholic extract of the species Robinia pseudoacacia L. (Fabaceae), 2012
Rośliny o podobnym działaniu
Zapalenie nerek – Jarzębina
Przepływ żółci – Mięta pieprzowa
Wrzody żołądka i dwunastnicy – Len zwyczajny
Starzenie – Perz właściwy
Przeciwwskazania do stosowania robinii
Nie stosować kory, liści oraz nasion ze względu na właściwości trujące.
Robinia jest potencjalnie toksyczna ze względu na obecność toksoalbuminy, takiej jak rycyna, robin i robityna. Toksyczność ostra obejmuje głównie działanie przewodu pokarmowego ze względu na działanie żrące (zachowuje się jak środki żrące zasadowe), zarówno na błonę śluzową jamy ustnej, przełyku, jak i żołądka. Charakterystycznymi objawami natychmiastowymi po spożyciu tych nasion lub ich korzenia jest pieczenie w błonie śluzowej jamy ustnej, któremu później towarzyszą krwawe wymioty i krwawa biegunka, która może powodować odwodnienie, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie środki lecznicze w celu usunięcia nierównowagi. [1]
[1] Źródło: Intoxicación por Robinia pseudoacacia, 2009
Pozyskiwanie
Kiście dojrzałych, pachnących kwiatów zbieramy pod koniec maja lub w czerwcu, w suchy i słoneczny dzień. Trzeba bardzo uważać, ponieważ są wrażliwe na ugniatanie. Kwiaty przeznaczone do suszenia odrywamy i same płatki rozkładamy na papierze cienką warstwą lub w suszarni, w 35 stopniach. Suszymy w ciemnym, przewiewnym miejscu, w temperaturze otoczenia i przechowujemy w szczelnym opakowaniu.
Składniki aktywne
rozwińW zależności od koloru kwiatów zaobserwowano różne profile fitochemiczne: żółte i pomarańczowe kwiaty wykazywały wyższe stężenia karotenoidów i flawonoidów, podczas gdy fioletowe, fioletowe i niebieskie kwiaty wykazywały wyższe ilości antocyjanów.
Glikozydy flawonoidowe – aglikony (robinina, akaciina, kemferol, apigenina) oraz biozydy (biokwercetyna)
Olejek eteryczny – farnesol, linalol i piperonal
Karotenoidy
Związki cukrowe
Kwasy organiczne
Leukoantocyjanozyd
Sole mineralne
Przepisy z robinii akacjowej
Nalewka z kwiatów robinii akacjowej
Dawkowanie:Wewnętrznie – 1 łyżeczka rozcieńczona w 50 ml wody, 3 razy dziennie, 15 minut przed posiłkiem
Zewnętrznie – kompresy 3 razy dziennie lub wcierać 4-5 razy dziennie.
Przygotowanie:1 szklanka świeżych płatków robinii, sok z 1 cytryny, ½ l spirytusu, 300 ml wody, pół szklanki jasnego miodu (najlepiej akacjowego).
Płatki wkładamy do słoja i zalewamy je sokiem z cytryny. Odstawiamy na 15 minut, po czym zalewamy spirytusem i odstawiamy w ciepłe, słoneczne miejsce na 3 tygodnie. Od czasu do czasu mieszamy drewnianą łyżką. Po tym czasie filtrujemy przez gazę i odciskamy kwiaty. Dodajemy wodę wymieszaną z miodem i odstawiamy na kolejne 2 dni. Płyn jeszcze raz filtrujemy przez podwójnie złożoną gazę i przelewamy do butelek.
Napar z kwiatów robinii akacjowej
Dawkowanie:Ciepły napar pijemy 2-3 razy dziennie.
Przygotowanie:1 łyżka suszonych płatków robinii, 250 ml wody.
Kwiaty zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na 10 minut do naciągnięcia.
Konfitura z płatków robinii akacjowej
Dawkowanie:–
Przygotowanie:2 szklanki świeżych płatków robinii, sok z 1 cytryny, 2 szklanki cukru.
Płatki wkładamy do makutry, zalewamy sokiem z cytryny i wsypujemy cukier. Ucieramy drewnianą pałką aż do uzyskania konsystencji konfitury.
Tonik z robinii akacjowej
Dawkowanie:Stosować w miarę potrzeby.
Przygotowanie:1 szklanka kwiatów robinii, 250 ml wody, 2 łyżki octu winnego.
Kwiaty zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na 24 godziny. Po tym czasie dodajemy ocet i starannie mieszamy.
Inne
Dawkowanie:Przygotowanie:
1# W przypadku zmęczenia i stresu warto zastosować kąpiel z dodatkiem kwiatów akacji. Wystarczy zagotować 8 łyżek kwiatów w 2 litrach wody, odstawić do naciągnięcia, odcedzić i wlać do wanny. Relaksuje oraz pomaga pozbyć się zmian skórnych oraz różnego rodzaju egzem.