Prawoślaz lekarski

Opis rośliny

Właściwości prawoślazu lekarskiego

Górne drogi oddechowe

Prawoślaz jest przede wszystkim skutecznym środkiem na dolegliwości górnych dróg oddechowych. Badania potwierdzają, że śluzy obecne m.in. w korzeniu łagodzą kaszel oraz obniżają jego częstotliwość i intensywność skuteczniej niż leki przeciwkaszlowe. Substancje śluzowe działają osłaniająco, powlekająco, łagodzą podrażnienia i ułatwiają odkrztuszanie. Do tego śluzy łagodzą stany zapalne i przyspieszają gojenie się ran. Przetwory polecane są przy wszelkiego rodzaju nieżytach i bólach gardła, zalegających się w oskrzelach wydzielinach oraz zapaleniach krtani i strun głosowych. Wspiera leczenie anginy oraz zakażeń przebiegających z suchym męczącym kaszlem. Działa także pomocniczo w przypadku wirusowych infekcji górnych dróg oddechowych.

Przewód pokarmowy

Osłaniające właściwości prawoślazu korzystnie wpływają także na układ pokarmowy. Zawarty w surowcu śluz nie ulega hydrolizie, wręcz zwiększa swoją lepkość przy zetknięciu z sokiem żołądkowym. Dzięki temu błony śluzowe przewodu pokarmowego chronione są przed drażniącymi i żrącymi kwasami mineralnymi (np. kwas solny), przyprawami (pieprz, ostra papryka), napojami alkoholowymi, lekami, czy toksynami bakteryjnymi. Roztwory wspomagają leczenie uszkodzonej śluzówki oraz łagodzą nieżyt żołądka, nadkwaśność, początkowe stany choroby wrzodowej i zgagę. Stosowane są także w przypadku problemów z dwunastnicą. Do tego prawoślaz poprawia trawienie, poprawia perystaltykę jelit i reguluje cykle wypróżnień. Uśmierza ból związany z zaburzeniami trawiennymi i działa lekko przeczyszczająco w przypadku atonicznych zaparć, zwłaszcza u osób starszych (proszek) i dzieci (lewatywy z odwaru z korzenia).

Drobnoustroje

Prawoślaz wykazuje również właściwości przeciwbakteryjne. Ekstrakt z korzenia działa wyniszczająco wobec większości bakterii odpowiedzialnych za stany zapalne dziąseł. Z kolei nadziemne części prawoślazu mają właściwości przeciwbakteryjne zwalczające bakterie zakażające pożywienie.

Zewnętrznie

Stosowany zewnętrznie w formie okładów działa zmiękczająco i osłaniająco. Łagodzi wszelkiego rodzaju podrażnienia oraz stany zapalne skóry i oczu, niweluje świąd skóry, a także działa zmiękczająco na wrzody i czyraki. Przynosi ulgę w przypadku oparzenia I stopnia oraz przy uszkodzeniach substancjami żrącymi i wyniszczającymi naskórek. Przyspiesza gojenie ran, wspiera leczenie jęczmienia i ropni, z kolei napar z prawoślazu można stosować również w formie nasiadówek w przypadku zapalenia pęcherza i problemów z częstym oddawaniem moczu.

Rośliny o podobnym działaniu

Zalegająca wydzielina (flegma) – Stokrotka pospolita
Nadkwasota żołądka – Len zwyczajny
Zapalenie dziąseł – Ogórecznik lekarski
Stany zapalne skóry – Rumianek pospolity
Jęczmień – Melisa lekarska

Przeciwwskazania do stosowania prawoślazu

Nie powinien być stosowany w przypadku dzieci poniżej 3 roku życia bez wcześniejszej konsultacji z pediatrą. Nie stosować w czasie ciąży i karmienia piersią. Długotrwałe stosowanie prawoślazu, ze względu na obecność śluzu, może utrudniać wchłanianie witamin, składników mineralnych, oraz niektórych leków. Ostrożność powinni zachować też alergicy, osoby chorujące na astmę oskrzelową oraz nadwrażliwi na składniki ziela.

Pozyskiwanie

Liście najlepiej zbierać przed okresem kwitnienia (lipiec-sierpnień) lub na jego początku. Suszyć układając cienką warstwą w przewiewnym i ciemnym miejscu. Korzenie zbieramy jesienią, drugiego roku uprawy lub wiosną trzeciego roku. Po wykopaniu szybko oczyszczamy, oskrobujemy z kory, suszymy i kroimy na mniejsze części. Suszymy w temperaturze około 20 stopni. Dobrze wysuszony korzeń ma jasnożółtą skórę i biały miąższ. Związki aktywne prawoślazu są dobrze rozpuszczalne w wodzie, ale najskuteczniejsze są preparaty przygotowane na zimno, czyli maceraty, a nie napary lub odwary.

Składniki aktywne

Przepisy z wykorzystaniem prawoślazu