Petroselinum crispum

Pietruszka zwyczajna

Właściwości pietruszki w medycynie ludowej znane i stosowane są już od ponad 2000 lat. W tym celu stosuje się zarówno liście, owoce, jak i korzenie. Zawiera kilka razy więcej witaminy C niż owoce cytrusowe (2-3 łyżki pietruszki zaspokajają dziennie zapotrzebowanie na witaminę C) i jest jednym z najbogatszych źródeł witaminy A, potasu, wapnia, sodu, magnezu i żelaza. Do tego wystarczy przeżuwać kilka liści, czy kawałek korzenia, aby skutecznie odświeżyć oddech i zamaskować nieprzyjemny zapach, np. czosnku.

Opis rośliny

rozwiń

Pokrój
Osiąga wysokość 50-90 cm.

Łodyga
Naga, wyprostowana.

Liście
Wszystkie liście połyskujące. Odziomkowe i rosnące na dole łodygi z ogonkiem, trójkątne, potrójnie lub podwójnie pierzaste. Odcinki ogonkowe mają ząbkowaną krawędź. Liście łodygowe górne są drobniejsze, pochwiaste.

Kwiaty
Drobne, w kolorze zielonożółtym, zebrane w baldach złożony o 10 do 20 szypułkach.

Owoc
Podługowato jajowata rozłupnia, barwy zielonkawobrunatnej, średnicy 2,5-3 mm.

Korzeń
Palowy, o funkcji spichrzowej, najczęściej barwy białej, o zwartym, twardym miąższu.

Występowanie
Pochodzi pierwotnie ze wschodniej części strefy śródziemnomorskiej. Uprawiana w Europie i innych częściach świata jako warzywo. W Polsce rzadko występuje w formie dzikiej. Preferuje miejsca dobrze nasłonecznione. Preferuje próchniczą glebę o odczynie obojętnym.

zwiń

Właściwości pietruszki zwyczajnej

Układ moczowy

Zarówno owoce jak i korzeń pietruszki działają diuretycznie i oczyszczająco na układ moczowy, wspomagając przy tym leczenie schorzeń nerek i infekcji moczowych. Zwiększają ilość wydalanego moczu oraz szkodliwych produktów przemiany materii. Pomocniczo zmniejszają ryzyko powstawania kamieni nerkowych, niwelują obrzęki, a także łagodzą stany zapalne nerek oraz pęcherza.

Przewód pokarmowy

Pietruszka obniża napięcie mięśni gładkich dróg moczowych i jelit, działając wiatropędnie i stymulująco na procesy trawienne. Delikatnie pobudza wydzielanie soków gastrycznych i żółci, a także ułatwia przyswajanie pokarmów. Pomaga w przypadku zaburzeń trawienia spowodowanych brakiem apetytu, wzdęciami oraz bólami brzucha. Zalecana jest także w przypadku przewlekłego zapalenia trzustki oraz przewlekłych chorobach wątroby.

Działanie antyoksydacyjne oraz drobnoustroje

Wyciągi z pietruszki działają silnie przeciwutleniająco, osłonowo i stymulująco na układ odpornościowy. Obniżają stężenie kwasu moczowego lekko hamując rozwój dny moczanowej , gośćca i reumatyzmu, a także chronią mózg przed stresem oksydacyjnym oraz wątrobę w przypadku cukrzycy. Do tego skutecznie zwalcza pałeczkę okrężnicy i przeciwdziała nowotworom skóry powstałym przez promieniowanie ultrafioletowe.

Dolegliwości kobiece

Pietruszka jest również dobrym środkiem oddziałującym na narządy kobiece. Łagodzi bóle menstruacyjne, pomaga wyregulować cykl miesiączkowy oraz w formie kataplazmów zalecana jest w przypadku zastoju pokarmu u kobiet karmiących.

Zewnętrznie

Stosowana zewnętrznie, dzięki właściwościom antyseptycznym oraz zawartym w surowcu olejku eterycznym, pietruszka rozjaśnia cerę i wspiera pielęgnację cery tłustej. W formie płukanki do włosów nadaje im blasku oraz chroni przed łupieżem. Pomaga również przy problemach skórnych, takich jak podrażnienie, zaczerwienienie i krwawe wybroczyny.

Rośliny o podobnym działaniu

ObrzękiRuszczyk kolczasty
Brak apetytuBylica pospolita
ReumatyzmChrzan pospolity
LaktacjaTrybula ogrodowa
Cera tłustaPodbiał pospolity

Przeciwwskazania do stosowania pietruszki

Zawarty w pietruszce olejek eteryczny, w dużych ilościach i stosowany regularnie może wykazywać właściwości psychoaktywne, wzmagać skurcze macicy (działa aborcyjnie), wywołuje bóle głowy, a nawet prowadzi do utraty przytomności. W przypadku karmienia piersią lub w trakcie leczenia schorzeń dotyczących nieprawidłowego miesiączkowania skonsultować się z lekarzem. Nie podawać go dzieciom oraz osobom z zapaleniem nerek i niewydolnością nerkową lub sercową.
Osoby wrażliwe na słońce powinny zwrócić szczególną uwagę ze względu na właściwości fotouczulające.

Pozyskiwanie

Pietruszka jest bardzo prosta w obsłudze. Wystarczy posadzić w doniczce i można hodować przez cały rok. Korzeń zbieramy od połowy września i pokrojony możemy później ususzyć. Przechowywać w zamrażarce. Suszona pietruszka nadaje się już tylko do kuchni.

Składniki aktywne

rozwiń

Korzeń
Flawonoidy – apiina, graweobiozyd A
Furanokumaryny – bergapten, oksypeucedanina
Związki poliacetylenowe – falkarynolon i falkaryndion
Substancje śluzowe
Związki cukrowe
Sole mineralne
Olejek eteryczny (0,3%) – mirystycyna, apiol, beta-felandren

Owoce
Olejek eteryczny (3,2%) – apiol, mirystycyna, alliloczterpmetoksybenzen
Flawonoidy (1,87%) – apiina, luteolino-apiozyloglukozyd
Olej tłusty (22%) – glicerydy kwasu petroselinowego
Fitosterol
Sole mineralne

zwiń

Przepisy z wykorzystaniem pietruszki

Napar z korzenia pietruszki

Dawkowanie:

2-3 razy dziennie, po pół szklani między posiłkami.

Przygotowanie:

1 łyżka korzenia pietruszki, 300 ml wody.

Korzeń zalewamy wrzątkiem, przykrywamy i zaparzamy przez 15 minut. Zdejmujemy przykrywkę, czekamy kolejne 10 minut, przecedzamy i pijemy.

Napar z natki pietruszki

Dawkowanie:

2-3 razy dziennie.

Przygotowanie:

1 łyżeczka naci pietruszki, 250 ml wody.

Pietruszkę zalać wrzątkiem i zaparzać pod przykryciem przez 15 minut. Można dodać miodu lub cytryny.

Tonik z pietruszki

Dawkowanie:

Stosować w miarę potrzeby.

Przygotowanie:

2 łyżki pietruszki, 1 łyżka stołowa octu jabłkowego lub soku z cytryny, 200 ml wody, butelka z ciemnego szkła.

Do gotującej się w garnku wrzącej wody wrzucamy posiekaną pietruszkę i gotujemy przez chwilę na małym ogniu, po czym odstawiamy do ostygnięcia. Następnie dodajemy sok z cytryny (lub ocet), dokładnie mieszamy i odcedzamy płyn. Na koniec przelewamy do ciemnej buteleczki, najlepiej ze sprayem.

Inne

Dawkowanie:
Przygotowanie:

1# Świeżymi liśćmi możemy potrzeć ukąszenia owadów w celu załagodzenia załagodzenia świądu.