Avena sativa

Owies zwyczajny

Owies już od czasów prehistorycznych był jednym z najważniejszych źródeł żywności zarówno dla ludzi jak i zwierząt. Choć stosowany głównie do wyrobu kaszy i płatków owsianych, posiada również walory lecznicze oraz kosmetyczne, o których przekonano się z czasem. W ziołolecznictwie stosuje się przede wszystkim świeże ziele owsa, a także słomę owsianą po dojrzeniu ziarna.

Opis rośliny

rozwiń

Pokrój
Osiąga wysokość do 110 cm.

Źdźbło
Puste w środku.

Kłos
O długości do 2 cm. Plewki do 2 cm. Wiecha rozpierzchła.

Występowanie
Obecnie znany tylko z uprawy w wielu krajach Europu, zachodniej Azji i Ameryki Północnej. W Polsce uprawiany na glebach lekkich oraz w górach. Rośnie na niezbyt wilgotnych glebach. Nie jest wymagający.

zwiń

Właściwości owsa zwyczajnego

Układ moczowy

Owies ma korzystny wpływ na funkcjonowanie układu moczowego. Zawarte w surowcu flawonoidy oraz saponiny działają lekko moczopędnie, przeciwgrzybiczo oraz przeciwdrobnoustrojowo. Z kolei krzemionka wspiera ochronę pęcherza moczowego i nerek, a wydalana razem z moczem przeciwdziała krystalizacji składników mineralnych i utrudnia powstawanie kamieni moczowych.

Układ krążenia

Beta-glukany obecne w otrębach owsianych mają dobroczynne działanie na serce oraz układ krążenia. Regulują stężenie cholesterolu we krwi, obniżają cholesterol LDL, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób naczyniowo-sercowych i miażdżycy. Ponadto obecna w surowcu krzemionka korzystnie wpływa na stan naczyń krwionośnych, narządów wewnętrznych, a nawet kości. Natomiast dzięki fruktanom owies łagodzi symptomy cukrzycy – wyrównuje poziom glukozy oraz insuliny we krwi, niweluje szybkie wzrosty poziomu glukozy we krwi oraz obniża indeks glikemiczny posiłków.

Przewód pokarmowy

Dzięki wysokiej zawartość błonnika znajdującego się w płatkach owsianych zalecane one są osobom walczącym z nadwagą, ponieważ zapewniają dłuższe uczucie sytości po posiłku, regulują trawienie i zapobiegają wchłanianiu nadmiaru tłuszczu. Błonnik chroni również błonę śluzową jelita przed infekcjami, podrażnieniami, ułatwia wypróżnianie, a także wspiera walkę z zaparciami i hemoroidami. Płatki owsiane w formie kleiku zalecane są jako dietetyczny pokarm dla chorych i rekonwalescentów w przypadku biegunek, chorób przewodu pokarmowego, wątroby oraz trzustki.

Układ nerwowy

Owies wykorzystywany jest ze względu na jego uspokajające i sedatywne działanie w przypadku nerwowości, niepokoju, stresu, neurastenii, czy zaburzeń snu. Nalewka z owsa wzmacnia układ nerwowy, niweluje wyczerpanie nerwowe, pląsawicę i epilepsję oraz skutecznie wspiera walkę z długotrwałym stresem i bezsennością. Ekstrakty z owsa stymulują uwalnianie testosteronu i zwiększają potencję mężczyzn.

Zewnętrznie

Medycyna ludowa, ze względu na przeciwbólowe właściwości, zaleca również stosowanie owsa zewnętrznie w formie kąpieli w razie reumatyzmu i artretyzmu. Ponadto wspiera leczenie paraliżu, chorób wątroby i problemów skórnych. Owies ma właściwości zmiękczające, przez co łagodzi swędzenie i podrażnienia skóry. Kleik z płatków owsianych jest również środkiem powlekającym, przez co przynosi ulgę w stanach zapalnych i podrażnieniach błon śluzowych jamy ustnej, gardła oraz przełyku. Odwar z ziela lub słomy owsianej wspiera leczenie czyraków oraz nadmiernej potliwości nóg. Do tego nawilża skórę i przyspiesza proces jej regeneracji oraz wzmacnia włosy, skórę i paznokcie.

Rośliny o podobnym działaniu

Kamica moczowa (nerkowa)Brzoza brodawkowata
CholesterolCebula jadalna
OtyłośćRozchodnik ostry
PotencjaLubczyk ogrodowy
Nadmierna potliwośćSzałwia lekarska

Przeciwwskazania do stosowania owsa

Pomimo że owies nie zawiera glutenu, to i tak powinien być unikany przez osoby chorujące na celiakię, ponieważ zawiera aweninę, która jest podobna do glutenu.

Pozyskiwanie

Owies i produkty owsiane najlepiej kupować w aptekach, sklepach zielarskich, sklepach ze zdrową żywnością i spożywczych.

Składniki aktywne

rozwiń

Węglowodany
Saponozydy
Sole mineralne – krzemionka, żelazo, mangan, cynk, fosfor
Skrobia
Błonnik spożywczy
Polisacharydy – beta-glukany
Flawonoidy
Witaminy – E, B1, B5

zwiń

Przepisy z wykorzystaniem owsa

Napar z owsa

Dawkowanie:

2-3 razy dziennie.

Przygotowanie:

1 płaska łyżka stołowa owsa, 250 ml wody.

Owies zalewamy wrzątkiem i zaparzamy około 5-10 minut.

Odwar z ziela owsa

Dawkowanie:

3 razy dziennie.

Przygotowanie:

1 łyżka rozdrobionego, suchego ziela, 2 x 250 ml wody.

Ziele zalej gorącą wodą i odstaw na 15 minut pod przykryciem. Następnie całość podgrzej i gotuj przez kolejne 5 minut. Przecedź, odciśnij ziele i dolej szklankę przegotowanej wody.

Odwar z owsa

Dawkowanie:

1 szklanka, 2-3 razy dziennie.

Przygotowanie:

100 g owsa, 1L wody.

Owies zalać wodą i gotować przez 20 minut, po czym przecedzić. Można dodać do kąpieli

Nalewka z ziela owsa

Dawkowanie:

15-30 kropli (pod język), 3-4 razy dziennie – kurację stosować przez miesiąc, 4 razy w ciągu roku.

Uspokaja, dodaje energii w stanach wyczerpania, łagodzi stres.

Przygotowanie:

Ziarna owsa w fazie mlecznej, alkohol 70%.

Zapełniamy cały słoik ziarnami owsa, zalewamy alkoholem i całość blendujemy. Szczelnie zamykamy i odstawiamy na 2 tygodnie w ciemne miejsce, codziennie wstrząsając. Następnie nalewkę filtrujemy i przelewamy do butelek, które zamykamy i umieszczamy w ciemnym, chłodnym miejscu.

Inne

Dawkowanie:
Przygotowanie:

1# Zmiażdżone ziarna możne także przygotować w formie okładu w razie opryszczki, lub zmian skórnych wywołanych półpaścem.

2# Do kąpieli z owsem można dodać napar, a w przypadku problemów skórnych odwar.