Opis rośliny
rozwińPokrój
Osiąga wysokość nawet 6-8 m.
Łodyga
Gałęzie o gładkiej korze, tworzą gęstą koronę. Kora jest popielata, z poziomym kreskowaniem.
Liście
Pojedyncze, odwrotnie jajowate, zaostrzone, sercowate u nasady, podwójnie piłkowane lub ząbkowane, o długości do 12 cm. Ulistnienie skrętolistne.
Kwiaty
Męskie to zwisające, żółtobrązowe bazie, żeńskie są małe i schowane w pączkach, z wystającymi, nitkowatymi, czerwonymi znamionami.
Owoce
Brunatne orzechy laskowe, otoczone zieloną okrywą owocową.
Występowanie
Występuje dziko w Europie i Azji, w tym w całej Polsce. Spotkać go można w lasach liściastych, miedzach, polach, skarpach i dolinach rzek. Preferuje gleby żyzne, przepuszczalne podłoże.
Właściwości leszczyny pospolitej
Układ krążenia
Przetwory z leszczyny przede wszystkim wykazują działanie ochronne na układ naczyniowo-sercowy. Włączenie orzechów laskowych do swojej diety obniża ryzyko zachorowania na nowotwory, choroby wieńcowe oraz krążeniowe, a także niweluje obrzęki. Z kolei zawarte w surowcu fitosterole obniżają cholesterol i wzmacniają odporność organizmu. Przyjmowany zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie korzystnie wpływa na leczenie żylaków, ciężkich nóg, stanów zapalnych żył oraz hemoroidów.
Drobnoustroje i działanie antyoksydacyjne
Kora i liście leszczyny posiadają również właściwości przeciwutleniające oraz antymikrobowe. Napary pomagają załagodzić biegunki i wrzody oraz zwalczyć grzyby (nieznacznie) i bakterie, w tym pałeczkę woskową gronkowca złocistego, a także Listeria monocytogenes. Orzechy posiadają stosunkowo niższą skuteczność antyoksydacyjną w porównaniu do liści oraz kory.
Wzmocnienie organizmu oraz mózgu
Natomiast ściągające właściwości stosowane są głównie w celu zmniejszania krwawień oraz regulowania krwawienia menstruacyjnego. Orzechy regularnie spożywane działają także odżywczo, wzmacniająco i uzupełniają niedobór witamin i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ponadto, badania potwierdzają, że regulują metaboliczną, behawioralną i neurochemiczną homeostazę. Do tego medycyna perska potwierdza ochronne właściwości orzechów na tkankę mózgową i zapobiegają atrofii mózgu, poprawiając przy tym pamięć.
Zewnętrznie
Stosowany zewnętrznie (liść i kora), według medycyny szwedzkiej, działa znieczulająco w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej i krtani, a w formie oleju z orzechów laskowych pomaga załagodzić stany zapalne skóry oraz odleżyny. Ponadto odwar z liści zwalcza ropiejące rany, owrzodzenia, a także wypryski.
Właściwości potwierdzone badaniami naukowymi
Rośliny o podobnym działaniu
Ciężkie nogi – Orzech włoski
Gronkowiec złocisty – Płucnica islandzka
Obfite miesiączki – Jasnota biała
Pamięć – Galangal
Odleżyny – Rumianek pospolity
Przeciwwskazania do stosowania leszczyny
Ze względu na brak odpowiednich badań, przetwory nie są zalecane kobietom w ciąży oraz karmiącym. Orzechy laskowe są częstą przyczyną alergii spożywczych.
Pozyskiwanie
Orzechy możemy zbierać z leszczyn rosnących dziko lub w ogrodzie pod koniec lata. Dojrzały orzech odrywa się sam i spada na ziemię. Liście zbieramy ręcznie od maja do sierpnia, natomiast korę pozyskujemy z młodych gałęzi. Suszymy w zacienionym i przewiewnym miejscu lub w szuszarni w temperatrze do 40 stopni. Przechowujemy z suchym i chłodnym miejscu.
Składniki aktywne
rozwińLiście
Taniny – proantocyjanidyny
Flawonoidy
Kwasy fenolowe
Garbniki
Glikozyd – mirycytrozyd
Olejek eteryczny
Kwiatostany
Flawonoidy
Kwasy fenolowe
Kora
Kwasy organiczne
Trójterpeny – betulina
Garbniki
Olejek eteryczny
Owoce
Olej (60%) – nienasycone kwasy tłuszczowe (olejowy, linolowy, palmitynowy, stearynowy)
Kwasy fenolowe – kwas p-hydroksybenzoesowy, kwas salicylowy, kwas 4-hydroksysalicylowy, kwas galusowy, kwas wanilinowy, kwas syryngowy
Fosfolipidy
Fitosterole
Cukry
Błonnik
Witaminy – B, E, PP, prowitamina A
Sole mineralne – fosfor, wapń, magnez
Przepisy z wykorzystaniem leszczyny
Napar z liści leszczyny
Dawkowanie:1 szklanka, 3 razy dziennie.
Przygotowanie:2 łyżeczki liści, 200 ml wody.
Liście zalewamy wrzątkiem i parzymy pod przykryciem przez 20 minut, po czym przecedzamy i pijemy.
Nalewka z liści leszczyny
Dawkowanie:5 ml, 3 razy dziennie.
Przygotowanie:50 g liści leszczyny, 250 ml alkoholu 40-60%.
Liście zalewamy alkoholem, szczelnie zamykamy i odstawiamy na czas 2 tygodnie. Następnie filtrujemy i zlewamy do butelek.