Calamintha

Kalaminta

Współcześnie nieco już zapomniana i rzadko stosowana przez zielarzy roślina, powszechnie stosowana w czasach średniowiecza. Najczęściej stosowanymi gatunkami są kalaminta (inaczej czyścica) lekarska oraz kalaminta mniejsza. Jest rośliną przyprawową i korzenną, zapachem przypominającą połączenie mięty oraz oregano. Zastosowanie znajduje przede wszystkim kuchnia włoska oraz medycyna ludowa jako alternatywa dla mięty.

Opis rośliny

rozwiń

Pokrój
Osiąga wysokość od 40 do 80 cm.

Pędy
Płożące się, o kwadratowym przekroju.

Liście
Ulistnienie naprzeciwległe.

Kwiaty
Białe, różowe lub purpurowe, większe niż u mięty i zebrane w wiechy.

Występowanie
Pochodzi z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Rośnie w suchych i kamienistych miejscach.

zwiń

Właściwości kalaminty

Przewód pokarmowy oraz drobnoustroje

Kalaminta reguluje funkcje trawienne oraz całego przewodu pokarmowego. Obecny w surowcu olejek eteryczny stymuluje produkcję soków żołądkowych i ślinowych usprawniając przy tym trawienie. Łagodzi wzdęcia, gazy, działa wiatropędnie, poprawia funkcjonalność wątroby oraz wzmacnia żołądek. Zalecana jest też w przypadku zaburzeń trawiennych, kolki i aerofagii.

Czyścica pomaga również oczyścić jelito, ma właściwości dezynfekujące oraz oczyszczające układ pokarmowy. Łagodzi skurcze, a także zwalcza bakterie i grzyby mikroskopijne w jelicie odpowiedzialne za infekcje.

Górne drogi oddechowe

Olejki eteryczne w czyśćcu lekarskim są również naturalnym antybiotykiem, który jest skutecznym środkiem na dnę moczanową, przeziębienie, mokry kaszel, gorączkę i schorzenia układu oddechowego. Ma właściwości wykrztuśne, rozrzedza flegmę i ułatwia wyzbycie się jej z organizmu. Do tego obniża glikemię i działa sedatywnie.

Stany zapalne i oczyszczanie skóry

Liście i kwiaty kalaminty mają działanie antyoksydacyjne, antyseptyczne i tonizujące. Wykazuje również właściwości przeciwzapalne, hamując tworzenie się przekaźników stanów zapalnych. Picie ekstraktów ziołowych wspiera detoksykację i oczyszczanie skóry od wewnątrz. Łagodzi wykwity oraz niewielkie zmiany skórne.

Zewnętrznie

Zewnętrznie wykorzystywana jest w przypadku bólu bioder, wybroczyn, wylewów krwawych oraz siniaków. Pomaga również w oczyszczaniu twarzy i zwalczaniu trądziku.

Rośliny o podobnym działaniu

AerofagiaKolendra siewna
Działanie rozkurczoweKminek zwyczajny
KaszelPrawoślaz lekarski
Stany zapalne skóryBabka lancetowata
KrwiakiArnika górska

Przeciwwskazania do stosowania kalaminty

Nie stosować w przypadku ciąży (może wywołać poronienie) i karmienia piersią. Nie zaleca się stosować kalaminty w przypadku tachykardii oraz problemów z układem nerwowym.

Pozyskiwanie

Surowiec leczniczy w postaci liści zbieramy w lipcu, na początku okresu kwitnienia rośliny, suszymy i poddajemy obróbce.

Składniki aktywne

rozwiń

Flawonoidy – glukozydy akacetyny
Fitosterole
Olejki eteryczne – utlenione monoterpeny i ketony (pulegon, izopulegon, menton, izomenton)

zwiń

Przepisy z wykorzystaniem kalaminty

Napar z kalaminty

Dawkowanie:

3 razy dziennie, po ½ szklanki.

Przygotowanie:

1 łyżeczka ziela kalaminty, 250 ml wody.

Ziele zalać wrzątkiem, zaparzać około 15 minut pod przykryciem. Przecedzić i spożywać.

Wywar z kalaminty

Dawkowanie:

1 szklanka, 2-3 razy dziennie.

Przygotowanie:

Garść liści i łodyg, 1 L wody.

Ziele zalać wodą, doprowadzić do wrzenia i gotować przez kolejne 3 minuty. Odstawić na czas przestudzenia i przecedzić.

Nalewka z czyścicy lekarskiej

Dawkowanie:

1 łyżka, 1-2 razy dziennie.

Przygotowanie:

1 łyżka suszu z czyśćca lekarskiego, spirytus, miód.

Ziele zalewamy wódką i odstawiamy w ciemne miejsce na około 3 tygodnie. Następnie przecedzamy i dosładzamy miodem wedle uznania. Odstawiamy na kolejne 2 tygodnie, filtrujemy i rozlewamy do butelek.

Macerat z czyścicy lekarskiej

Dawkowanie:

30-60 ml, 1-2 razy dziennie.

Przygotowanie:

Proporcje: świeżego ziela czyśćca 1:1 z zimną wodą, najlepiej zdrojową.

Ziele zalewamy wodą, a następnie przykrywamy i zostawiamy na 6-8 godzin. Następnie całość przecedzamy. Można stosować zewnętrznie lub w formie lodu jako okłady na stłuczenia, opuchnięcia i oparzenia.

Inne

Dawkowanie:
Przygotowanie:

1# Olejek eteryczny z kalaminty nałożony na skórę bardzo skutecznie odstrasza komary.

2# W celu zagojenia rany, można również bezpośrednio zastosować świeże liście kalaminty.