Opis rośliny
rozwińPokrój
Osiąga wysokość do 150 cm.
Liście
Pojedyncze, skrętoległe (umieszczone na pędzie spiralnie lub dwurzędowo), bez przylistków. Blaszka liściowa rzadko całobrzega, zwykle ząbkowana, przy czym każdy ząbek zakończony jest gruczołkiem.
Kwiaty
Obupłciowe, promieniste i okazałe, rozwijają się pojedynczo w kątach liści wsparte kilkoma przysadkami przytulonymi do kielicha. Działki kielicha najczęściej w liczbie 5, są wolne lub u nasady zrośnięte. Są trwałe – pozostają na owocu.
Owoce
Podzielone na przegrody torebki, rzadziej pestkowce.
Występowanie
Pochodzi prawdopodobnie z Chin oraz Indii. Obecnie powszechnie uprawiana.
Właściwości herbaty chińskiej
Układ nerwowy
Obecne w herbacie polifenole wykazują właściwości przeciwutleniające oraz przeciwnowotworowe. Wykorzystywane są m.in. do zapobiegania chorób naczyniowo-sercowych, czy degeneracyjnych schorzeń układu nerwowego, np. Alzheimer i Parkinson. Teanina zawarta w herbacie działa antystresowo i stymuluje układ nerwowy, łagodząc stres psychiczny i fizyczny oraz udrażnia oskrzela. Natomiast kofeina poprawia uwagę i koncentrację. W przeciwieństwie do kawy kofeina zawarta w herbacie uwalnia się stopniowo, przez co efekt tonizujący jest umiarkowany, ale długotrwały.
Nowotwory
Katechiny neutralizują wolne rodniki, które powodują przedwczesne starzenie się i zapobiegają powstawaniu czynników rakotwórczych, z kolei Galusan epigallokatechiny hamuje rozrost ludzkich komórek nowotworowych. Napary szczególnie zalecane są osobom ze zwiększonym ryzykiem raka okrężnicy, odbytnicy, trzustki i jelita.
Układ krążenia
Kamelia pomaga utrzymać odpowiedni stosunek pomiędzy cholesterolem HDL, a LDL. Jednocześnie hamuje wzrost szkodliwych form cholesterolu we krwi (LDL i VLDL), które prowadzą do rozwoju miażdżycy tętnic i choroby wieńcowej. Powoduje to zmniejszenie ryzyka wystąpienia zawału serca oraz udaru mózgu. Dzięki termogenicznym właściwościom kamelia utlenia tłuszcze oraz przyspiesza metabolizm, co sprzyja redukcji masy ciała.
Stany zapalne
Herbata chińska skutecznie reguluje poziom lipidów i glukozy we krwi, zmniejsza stany zapalne powiązane z chorobą Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, stany zapalne jelit, wirusowe zapalenie wątroby, a także łagodzi reumatoidalne zapalenie stawów i artretyzm.
Drobnoustroje
Surowiec wykazuje również działanie sterylizujące dla bakterii, powodujących zatrucie pokarmowe (Gronkowiec złocisty, Laseczka woskowa) nie szkodząc przy tym pomocnej flory bakteryjnej. Do tego ochrania wątrobę przed szkodliwymi skutkami toksycznych substancji, np. alkoholu i wspiera walkę z zaburzeniem odporności towarzyszącemu zakażeniu wirusem HIV.
Zewnętrznie
Stosowana zewnętrznie w formie płukanki jamy ustnej zapobiega grypie, łagodzi stany zapalne gardła oraz dzięki zawartości katechin i fluoru chroni przed powstawaniem ubytków w zębach, zabija bakterie odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach oraz wykazuje działanie przeciwpróchnicze.
Rośliny o podobnym działaniu
Parkinson – Śliwa tarnina
Zawał serca – Czosnek niedźwiedzi
Leśniowski-Crohn – Aloes
Zatrucie pokarmowe – Pięciornik kurze ziele
Odświeżenie oddechu – Mięta pieprzowa
Przeciwwskazania do stosowanie kamelii
Herbata chińska może obniżać przyswajalność żelaza. W przypadku zażywania leków należy odczekać jakiś czas przed spożyciem kamelii.
Pozyskiwanie
Krzewy herbaty chińskiej rosną dość wolno (10-15 cm rocznie). Potrzebują podłoża uniwersalnego oraz nawóz do roślin zielonolistnych. Temperatura otoczenia powinna wynosić około 20-25 stopni, a wilgotność pomieszczenia wysoka. Kamelię podlewamy regularnie umiarkowaną ilością wody. Doniczkę stawiamy na parapecie w nasłonecznionym miejscu, a latem wystawiamy na taras lub balkon. Zimowanie chińskiej herbaty powinno się odbywać w około 10 stopniach. Pierwsze liście możemy zbierać dopiero po 3 latach. Herbatę przechowujemy w hermetycznie zamkniętym naczyniu, bez dostępu do powietrza.
Składniki aktywne
rozwińPolifenole – kwasy fenolowe (kwas galusowy, p-kumarowy, kawowy), katechiny (10-25%) i taniny
Alkaloidy purynowe (4%) – kofeina, teobromina, teofilina
Flawonoidy – kwercetyna, kemferol, myrycetyna
Aminokwasy – teanina
Witaminy – C, E, B, K
Monoterpeny
Minerały – aluminium, mangan, fluor
Przepisy z wykorzystaniem kamelii
Napar z herbaty chińskiej
Dawkowanie:1-3 razy dziennie.
Przygotowanie:1 łyżeczka herbaty, 250 ml wody.
Herbatę zalewamy, wcześniej świeżo przegotowaną, gorącą wodą (koniecznie nie wrzątkiem, ponieważ wyniszcza cenne wartości – najlepiej odczekać 3 minuty od zagotowania) i parzymy przez 3 minuty. Pijemy zaraz po zaparzeniu.