Gwiazdnica pospolita

Morfologia

Właściwości gwiazdnicy pospolitej

Układ krążenia i otyłość

Gwiazdnica przede wszystkim pozytywnie wpływa na układ naczyniowo-sercowy oraz pomaga kontrolować masę ciała. Wzmacnia serce i układ krwionośny, łagodzi dolegliwości serca, obniża ciśnienie oraz opóźnia rozwój miażdżycy. [1] Substancje obecne w gwiazdnicy rozpuszczają płytki miażdżycowe w naczyniach krwionośnych oraz usuwają zbędne substancje tłuszczowe z organizmu, działając odtruwająco. Ponadto ziele opóźnia wchłanianie tłuszczów i węglowodanów, skutecznie wspomagając kuracje odchudzające, a także zmniejsza otyłość indukowaną progesteronem oraz łagodzi skutki uboczne terapii progesteronowej. [2], [11] Do tego regularnie zażywane napary z gwiazdnicy skutecznie zwalczają tłuszczaki oraz torbiele, a także obniżają poziom trójglicerydów oraz cholesterolu. Przez to gwiazdnica może być potencjalnym środkiem łagodzącym cukrzycę. [3]

Przewód pokarmowy

Dodatkowo, ekstrakty z gwiazdnicy pozytywnie wpływają na funkcjonowanie układu trawiennego. Regulują procesy trawienia oraz przyspieszają przemianę materii. Z kolei dzięki odtruwającym właściwościom, wspierają również leczenie chorób związanych z niewłaściwą przemianą materii. [1] Razem z obecnym kwasem gamma-linolenowym, który pomaga w przypadku zaburzeń hormonalnych, wspiera leczenie artretyzmu, reumatyzmu, a także leczenie chorób dermatologicznych. [9] Badania potwierdziły tonizujące działanie wyciągów z gwiazdnicy na wątrobę oraz redukujące negatywne skutki nadużywania alkoholu. [11] Do tego zwalcza zaparcia i wzdęcia, łagodzi stany zapalne jelita, bóle przewodu pokarmowego, a także krwawe biegunki. [4] Badania wykazały również, że sok z gwiazdnicy może być potencjalnych środkiem wspomagającym walkę z wirusowym zapaleniem wątroby. [11]

Górne drogi oddechowe i układ nerwowy

Gwiazdnica ma również właściwości przeciwzapalne oraz wykrztuśne na górne drogi oddechowe. Zalecana jest przy infekcjach grypowych, chorobach płuc, zapaleniu oskrzeli oraz przeziębieniu. Łagodzi uporczywy kaszel i ułatwia usuwanie gęstej, zalegającej wydzieliny. [1], [11] Ponadto gwiazdnica wykazuje aktywność przeciwlękową, aczkolwiek najskuteczniejszą w przypadku ekstraktów metanolowych. [10]

Drobnoustroje i wątroba

Badania wykazują, że obecne w surowcu flawonoidy, polisacharydy i białko działają przeciwwirusowo i przeciwnowotworowo. Badania potwierdzają, że ekstrakty (wodne i alkoholowe) z liści gwiazdnicy hamują rozwój bakterii Gram-dodatnich i -ujemnych, takich jak Gronkowiec złocisty, Pałeczka okrężnicy (E. coli), Pałeczka ropy błękitnej, Pałeczka zapalenie płuc oraz Laseczka woskowa. [7] Hamują początkowy rozwój wirusa HSV-2 oraz hamują proliferację komórek białaczki i raka jelita grubego. Ponadto, działa tonizująco i ochronnie na wątrobę oraz redukuje negatywne skutki nadużywania alkoholu. Potwierdzono także jej skuteczność w przypadku pałeczek Salmonelli, grzyba pleśniowego (m.in. Alternaria tenuissima), a także pasożytów Leishmania oraz malarii. [8], [9]

Zewnętrznie

Stosowany zewnętrznie wspiera leczenie różnych chorób skórnych, w tym trądziku, łuszczycy, egzem, wyprysków, czyraków, a także przyspiesza leczenie trudno gojących się ran. [9] Łagodzi świąd, oparzenia i ukąszenia owadów, a także stany zapalne skóry oraz w okolicach oczu, zapalenie korzonków nerwowych oraz hemoroidy. Do tego uelastycznia skórę, nawilża ją oraz niweluje łojotok. W formie kąpieli lub nalewki polecana jest w celu załagodzenia zapalenia i bólu mięśni, stawów, czy bóli reumatycznych. [1], [10]

[1] Źródło: Lipid constituents from stellaria media, 1995
[2] Źródło: Quality assessment and anti-obesity activity of Stellaria media(Linn.) Vill, 2012
[3] Źródło: Stellaria media attenuates the hyperglycemia and hyperlipidemia in alloxan-induced diabetic rat, 2019
[4] Źródło: Therapeutic potential of flavonoids in inflammatory bowel disease: A comprehensive review, 2017
[6] Źródło: Evaluation of Anxiolytic Activity of Stellaria media Linn. Extracts in Mice, 2012
[7] Źródło: Determination of antioxidant and antimicrobial activities of Rumex crispus L. extracts, 2001
[8] Źródło: Antileishmanial, Toxicity, and Phytochemical Evaluation of Medicinal Plants Collected from Pakistan, 2014
[9] Źródło: Tannins in Artemisia: the hidden treasure of prophylaxis, 2018
[10] Źródło: Stellaria media (L.) Vill.- A plant with immense therapeutic potentials: phytochemistry and pharmacology, 2020
[11] Źródło: Gwiazdnica pospolita (Stellaria media Vill.) – właściwości biologiczne i lecznicze, 2015

Rośliny o podobnym działaniu

Wspomaganie serca – Głóg
Trawienie – Rooibos
Grypa – Czosnek niedźwiedzi
Nowotwory – Papryka roczna
Zapalenie korzonków nerwowych – Chrzan pospolity

Przeciwwskazania do stosowania gwiazdnicy

Nie stosować w czasie ciąży i podczas karmienia piersią. Nie podawać dzieciom do 12 roku życia.

Gwiazdnica zawiera wiele ważnych metabolitów, takich jak saponiny, glikozydy nasercowe, fenole, terpenoidy, flawonoidy, fenole, 1,8-cyneol, linalol i mentol. Te metabolity w wysokich stężeniach mogą powodować kontaktowe zapalenie skóry, biegunkę, sinicę, nudności, zawroty głowy i rumień wielopostaciowy. Ponadto przypuszcza się, że azotany zidentyfikowane w surowcu, powodują zawroty głowy, osłabienie, ból głowy, trudności w oddychaniu, przebarwienia skóry na palcach lub ustach oraz ból ciążowy. [1]

[1] Źródło: Sesquiterpene lactone mix patch testing supplemented with dandelion extract in patients with allergic contact dermatitis, atopic dermatitis and non-allergic chronic inflammatory skin diseases, 2004

Pozyskiwanie

Najlepsze do spożycia jest ziele zbierane przed kwitnieniem (od marca do listopada), ale do celów leczniczych można zrywać też rośliny kwitnące, ponieważ nie tracą one swoich właściwości. Z racji tego, że jest dostępna cały rok, to nie musimy jej suszyć. Jeśli już, to ścinamy całe pędy i suszymy w zacienionym, przewiewnym i suchym miejscu. Zbierać należy tylko zdrowe i nieowocujące okazy. Najbujniej rośnie wiosną i jesienią.

Składniki aktywne

Przepisy z wykorzystaniem gwiazdnicy