Opis rośliny
rozwińPokrój
Osiąga wysokość 20-80 cm.
Łodyga
Prosto wzniesiona, rozgałęziona i szorstko owłosiona; dochodzi do 0,6 metra wysokości, a na dobrej i odpowiednio wilgotnej ziemi nawet wyżej.
Liście
Ogonkowe, naprzemianległe, słabo owłosione i wszystkie, włącznie z górnymi, pierzastodzielne, o działkach nierówno i tępo ząbkowanych.
Kwiaty
Pachnące, złocistożółte; o 4 działkach kielicha i 4 płatkach korony ułożonych na krzyż, odchylone prawie pod kątem prostym, oraz 6 pręcików (4 dłuższe i 2 krótsze) i l słupek. W czasie kwitnienia wierzchołek kwiatostanu przypomina baldachogrono i ma na obwodzie kwiaty w pełni rozwoju, a w środku kwiaty najmłodsze i pączki kwiatowe.
Owoce
Krótkie okrągławe łuszczyny, mocno odchylone na zewnątrz i szorstko owłosione. Dojrzałe łuszczyny pękają, odsłaniając błoniastą przegrodę, do której po obu stronach są przymocowane nasiona.
Nasiona
Okrągłe, koloru jasnożółtego; dojrzałe bardzo łatwo się osypują.
Korzeń
Białawy, rozgałęziony.
Występowanie
Występuje w rejonie śródziemnomorskim i w Azji. Rodzimy obszar jej występowania to Europa Południowa. Jest także uprawiana w Ameryce Północnej.
Właściwości gorczycy
Przewód pokarmowy
Swoje właściwości ziarna gorczycy białej zawdzięczają głównie wysokiej zawartości związków śluzowych, dzięki którym są skutecznym środkiem w przypadku schorzeń układu pokarmowego. Spożywanie nasion tworzy ochronną warstwę na błonie śluzowej żołądka, stymuluje trawienie i pobudza wydzielanie soku żołądkowego, co wspiera leczenie niestrawności. Zmniejsza stany zapalne oraz nieżyt żołądka i jelit, łagodzi bóle żołądka, obniża nadkwasotę i ochroni przed podrażnieniem żołądka (napar lub rozdrobnione nasiona).
Dodatkową ich właściwością jest pęcznienie, co powoduje delikatne przeczyszczenie organizmu, eliminację zaparć, w tym atonicznych oraz uczucie sytości (całe nasiona). Regularne spożywanie gorczycy usprawnia aktywność motoryczną przewodu pokarmowego, przez co jest polecana w terapiach odchudzających.
Drobnoustroje
Badania potwierdzają także przeciwbakteryjne i przeciwgrzybowe właściwości gorczycy sarepskiej. Zwalcza ona pałeczkę okrężnicy oraz pałeczkę ropy błękitnej, która wywołuje infekcje szpitalne. Do tego obniża poziom cukru we krwi, a ekstrakty z jej liści hamują stres oksydacyjny oraz rozwój katarakty (zaćma).
Zatoki
Gorczyca jest także skutecznym środkiem na zapalenie zatok, przyspieszając udrożnienie dróg oddechowych. Wystarczy wsypać nasiona gorczycy do płóciennego woreczka, podgrzać i przyłożyć do policzków i czoła.
Stawy
Gorczyca biała emituje pozytywne promieniowanie, dzięki czemu jest bardzo skutecznym środkiem w przypadku problemów ze stawami. Łagodzi stany zapalne stawów oraz przynosi ulgę w przypadku bólu mięśni, kości, stawów, pleców, stóp, przy bólach reumatycznych oraz artretycznych. Do tego wspomaga regenerację komórek oraz stymuluje wegetatywny układ nerwowy.
Rośliny o podobnym działaniu
Nadkwasota – Robinia akacjowa
Zaparcia atoniczne – Kruszyna pospolita
Pałeczka ropy błękitnej – Kozieradka pospolita
Zatoki – Lippia trójlistna
Zapalenie stawów – Czosnek niedźwiedzi
Przeciwwskazania do stosowania gorczycy
Ważne jest, aby nie przekraczać zalecanych dziennych dawek, ponieważ można podrażnić układ pokarmowy, gardło, nerki, drogi moczowe lub skórę. Unikać gorczycy powinny również osoby z chorobami tarczycy oraz osoby, które mają problem z utrzymaniem prawidłowego poziomu cukru.
Nie dla kobiet w ciąży i karmiących. Nadmiar może również wywołać biegunkę i trudności w oddychaniu.
Pozyskiwanie
Gorczyca biała ma krótki okres wegetacji i nie wymaga stosowania obornika, a zasiana wcześnie, rośnie bardzo szybko. Ze względu na nierównomierne dojrzewanie nasion, nie należy czekać ze zbiorem do pełnej ich dojrzałości. Najlepiej zbierać rano, jedno lub dwuetapowo. Musimy zadbać również o to, aby przechowywane nasiona były suche.
Składniki aktywne
rozwińZwiązki siarki – glukozynolaty
Olejek eteryczny – izotiocyjaniany allilu
Triterpeny
Fitosterole
Lipidy – kwas erukowy
Albumina
Polifenole – flawonoidy, kwasy fenolowe (liście)
Nasiona
śluzy (15-18%)
olej tłusty (22-35%)
glikozydy (do 2,5% synalbiny odmiana biała i do 7% synigryny odmiana czarna)
Przepisy z wykorzystaniem gorczycy
Macerat z nasion gorczycy
Dawkowanie:Pić regularnie każdego wieczoru.
Przygotowanie:Pół łyżeczki nasion, 200 ml wody.
Rozdrobnione nasiona gorczycy zalać i wymieszać z letnią wodą i zostawić na chwilę do spęcznienia.
Odwar z gorczycy
Dawkowanie:Regularnie 3-4 razy dziennie.
Przygotowanie:1 łyżka nasion, 200 ml wody.
Nasiona zalej wodą w garnku i delikatnie doprowadź do wrzenia, a następnie gotuj przez kilka minut.
Okład z gorczycy
Dawkowanie:Stosować w miarę potrzeby.
Przygotowanie:100g mąki gorczycznej lub rozdrobnione nasiona gorczycy, woda.
Mąkę lub nasiona wymieszać z ciepłą wodą na gęstą papkę. Rozsmarować na lnianej ściereczce i położyć na bolące miejsce nie dłużej niż 10 minut. Po zabiegu umyć miejsce ciepłą wodą.
W przypadku reumatyzmu, bólu mięśni, skręceniach i zwichnięciach wymieszać ze spirytusem.
Napar z gorczycy
Dawkowanie:3-4 razy dziennie.
Przygotowanie:5g nasion, ½ szklanki wody.
Nasiona zalać wodą i gotować przez 20 minut, następnie przecedzić do termosu.
Maść z gorczycy
Dawkowanie:Smarować miejscowo wieczorem, przed snem.
Przygotowanie:50 g gorczycy, 50 g kamfory, 10 g spirytusu, 100 g surowego białka z jajka.
Wlać spirytus i kamforę do słoika, wsypać gorczycę i dodać białko. Mieszać, dopóki nie powstanie maść. Przechowywać w lodówce, a przed zastosowaniem lekko podgrzać. Nie wcierać do całkowitego wchłonięcia, najlepiej po 20 minutach zetrzeć ręcznikiem zmoczonym w ciepłej wodzie.
Inne
Dawkowanie:Przygotowanie:
1# Na bóle reumatyczne, mięśni i stawów sprawdza się woreczek z gorczycy. Umieść nasiona w płóciennym woreczku i przyłóż w bolące miejsce na całą noc lub zamocuj, żeby nosić w ciągu dnia. Podgrzany woreczek, przyłożony do czoła pomaga przy bólu zatok.
2# Olej z gorczycy białej ma właściwości zmiękczające i nawilżające skórę. Regularnie stosowany zmniejsza łuszczenie się skóry. Można go też wmasowywać w skórę głowy oraz włosy, żeby zapobiec wypadaniu włosów i pozbyć się łupieżu.
3# Antyoksydacyjne właściwości gorczycy potwierdzają, że może być wykorzystywana jako konserwant spożywczy.