Głóg

Opis rośliny

Właściwości głogu

Serce

Kwiatostan głogu przede wszystkim wykazuje korzystne działanie na serce. Działają tonizująco na mięsień sercowy, delikatnie zwiększają siłę jego skurczów, jednocześnie zmniejszając ich częstotliwość. Ekstrakty zmniejszają napięcie naczyń wieńcowych serca, łagodząc przy tym ból i uczucie duszności, a także stymulując przepływ krwi do organu. Ekstrakty alkoholowe z kwiatów zwłaszcza, stosowane są w przypadku postępującego osłabienia mięśnia sercowego na tle zaburzeń metabolicznych, zespołu tarczycowego, w okresie przekwitania oraz starczej niewydolności serca. [5] Do tego wspierają leczenie arytmii, dusznicy bolesnej, serca płucnego, wczesnych objawów zwyrodnienia mięśnia sercowego oraz zakaźnego zapalenia mięśnia sercowego. Polecane są także w razie zaburzeń przepływu wieńcowego, w tym z równoczesną niedomykalnością zastawek sercowych. Jest surowcem zielarskim, który stosuje się w przypadku niewydolności serca klasy I, II oraz III (skala NYHA). [1] Ponadto owoce głogu również działają tonizująco na serce. [2]

Układ krążenia

Obecne w surowcu flawonoidy mają również pozytywny wpływ na układ krążenia oraz mózg. Umożliwiają one doprowadzenie do tkanek mózgowych odpowiedniej ilości krwi i składników odżywczych, przeciwdziałając anemizacji mózgu, a także zmniejszając oporność naczyń, zwłaszcza u osób starszych i z nadciśnieniem tętniczym. Flawonoidy działają także rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit, macicy, dróg moczowych i naczyń krwionośnych, z kolei procyjanidy skutecznie obniżają ciśnienie tętnicze (za wyjątkiem pochodzenia nerkowego). Głóg działa łagodnie, lecz długotrwale, nie uszkadzając przy tym ścian naczyń. [3]

Głóg pozytywnie wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, obniżenie złego cholesterolu (LDL) i trójglicerydów, a także wzrost poziomu cholesterolu HDL. [4] Działa przeciwmiażdżycowo i stosowany jest w profilaktyce ostrych zespołów wieńcowych, stanach zawałowych mięśnia sercowego, hipercholesterolemii i udarów mózgu. [1] Wyciąg etanolowy z głogu może być także stosowany jako środek terapeutyczny lub uzupełniający leczenie przeciw zakrzepicy. [6]

Układ nerwowy

Ekstrakty alkoholowe z kwiatów głogu posiadają właściwości uspokajające i nasenne, lecz dwukrotnie słabsze od kozłka lekarskiego. Warto je stosować przy przemęczeniu, niepokoju, nerwowości, stanach lękowych oraz lekkich zaburzeniach snu. Do tego głóg chroni mózg przed niedokrwieniem i reperfuzją  (przywrócenie przepływu krwi) oraz poprawia jego zachowanie. [7]

Działanie antyoksydacyjne i nowotwory

Dowody naukowe wykazały, że owoce głogu mają silne działanie przeciwutleniające i wymiatające wolne rodniki, ze względu na obecność różnych związków bioaktywnych, takich jak epikatechina, hiperozyd i kwas chlorogenowy. [8] Ponadto wodny wyciąg z owoców głogu chroni częściowo przed toksynami, obniża szkodliwość promieni gamma na geny i białe krwinki, a także chroni przed nieodwracalnym uszkodzeniem czynności jajników przez lek przeciwnowotworowy – cyklofosfamind. [9]

Owoce głogu mają równie silne właściwości wzmacniające serce, lecz dwukrotnie słabsze działanie rozkurczowe i uspokajające.

Ze względu na wysoką aktywność antyoksydacyjną, wodnoalkoholowy ekstrakt z liści głogu został wykorzystany jako składnik innowacyjnych preparatów farmaceutycznych. Wyniki te sugerują, że ekstrakt ten jest dobrym składnikiem potencjalnych produktów dermofarmaceutycznych. [10]

[1] Źródło: Benefit-Risk Assessment of Crataegus Extract WS 1442: An Evidence-Based Review, 2018
[2] Źródło: Phenolic constituents and antioxidant capacities of Crataegus monogyna (Hawthorn) callus extracts, 2003
[3] Źródło: Hawthorn (Crataegus monogyna Jacq.) extract exhibits atropine-sensitive activity in a cultured cardiomyocyte assay, 2008
[4] Źródło: Hawthorn, 2013
[5] Źródło: Health Effects of Hawthorn, 2010
[6] Źródło: Evaluation of the antithrombotic effects of Crataegus monogyna and Crataegus davisii in the carrageenan-induced tail thrombosis model, 2014
[7] Źródło: Hawthorn extract reduces infarct volume and improves neurological score by reducing oxidative stress in rat brain following middle cerebral artery occlusion, 2009
[8] Źródło: Comparing the composition and bioactivity of Crataegus Monogyna flowers and fruits used in folk medicine, 2010
[9] Źródło: Polyphenolic Composition of Crataegus monogyna Jacq.: From Chemistry to Medical Applications, 2015
[10] Źródło: Development of hydrosoluble gels with Crataegus monogyna extracts for topical application: Evaluation of antioxidant activity of the final formulations, 2013

Rośliny o podobnym działaniu

Serce – Gwiazdnica pospolita
Anemia – Kminek zwyczajny
Działanie uspokajające – Lipa
Wolne rodniki – Szparag lekarski

Przeciwwskazania do stosowania głogu

Nie stosować w przypadku niskiego ciśnienia krwi. Nie wskazane dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Osoby z chorobami serca powinny skonsultować się z lekarzem przed doustnym przyjęciem głogu.

Pozyskiwanie

W celach leczniczych zaleca się zakup suszonych kwiatów, ponieważ głóg kwitnie bardzo krótko i surowiec można zbierać tylko przez kilka dni, a ich suszenie jest dość trudnym procesem.
Kwiatostany zbieramy z 2-5 najbliższymi liśćmi i szybko suszymy, rozkładając cienką warstwą, najlepiej w suszarni ogrzewanej do 30 stopni lub w zacienionym i przewiewnym miejscu. Kwiaty po wysuszeniu powinny mieć białokremowy kolor. Suszone zbyt długo lub pogniecione ciemnieją i tracą swoje właściwości.
W przypadku owoców, we wrześniu zrywamy dojrzałe, ciemnoczerwone i jędrne owoce, bez szypułek. Suszymy, rozkładając cienką warstwą na papierze, w ciemnym, przewiewnym miejscu, w temperaturze otoczenia lub w suszarni (na początku przy 30 stopniach, a następnie dosuszamy przy 50 stopniach), przy dobrej wentylacji. Następnie odrzucamy ściemniałe owoce, a pozostałe przechowujemy w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Świeże owoce przeznaczone dla przetworów wkładamy wcześniej na 2 tygodnie do zamrażalnika.

Składniki aktywne

Przepisy z głogu