Cichorium intybus

Cykoria podróżnik

Cykoria to wieloletnia roślina astrowata, która uprawiana była już w czasach starożytnych, a wspominał o niej nawet grecki lekarz i botanik Dioskurydes. Dawniej uznawano ją za roślinny lek o wszechstronnym działaniu, a obecnie stosowana jest przede wszystkim w przypadku dolegliwości układu pokarmowego oraz jako pasza dla bydła. Rozpoznać ją można po charakterystycznych lazurowych kwiatach, a surowcem zielarskim są jej liście, a także korzeń. Z kolei korzeń cykorii kawowej po odpowiednim uprażeniu, może być skutecznym substytutem kawy.

Opis rośliny

rozwiń

Pokrój
Osiąga wysokość 30-120 cm.

Łodyga
Rozgałęziona, wzniesiona, sztywna, słabo ulistniona, czasem u dołu czerwono nabiegła.

Liście
W górnej części lancetowate, małe, obejmujące nasadą łodygę. Liście dolne ostro-ząbkowane na brzegach, zebrane w rozetę. Liście górne lancetowate, gładkie brzegi, szarozielone.

Kwiaty
Zebrane w koszyczki na krótkich szypułkach. Ich średnica wynosi 3-4 cm. Wyrastają w kątach górnych liści i na wierzchołkach rozgałęzień.

Owoc
Kanciasta niełupka.

Korzeń
Rozgałęziony, gruby i mięsisty.

zwiń

Właściwości cykorii podróżnik

Układ pokarmowy

Podróżnik pobudza czynność wątroby, wzmaga wydzielanie soku żołądkowego oraz nieznacznie zwiększa wytwarzanie żółci. Przyjmowana jest w przypadku zaburzeń trawiennych, takich jak wzdęcia, powolne trawienie, czy odbijanie. Do tego ułatwia przyswajanie pokarmów, a także poprawia apetyt. Polecana jest także jako pomocniczy środek w razie lekkich, przewlekłych zaburzeń czynności wydzielniczych wątroby, nadmiernej fermentacji oraz do poprawy przemiany materii. Dodatkowo przetwory z podróżnika pomagają w przypadku uszkodzenia miąższu wątroby przez związki toksyczne i ogólnie oczyszcza ją ze szkodliwych związków.

Układ moczowy

Cykoria wykazuje również słabe i nieregularne działanie zwiększające diurezę. Ponadto pomaga w przypadku osłabienia filtracji w kłębkach nerkowych.

Układ krążenia

Zawarta w surowcu inulina stosowana jest jako prebiotyk, który wspomaga rozmnażanie dobrych bakterii flory bakteryjnej, a także jako naturalny słodzik. Dodatkowo Ajurweda zaleca wykorzystywanie cykorii w celu leczenia cukrzycy. Cykoria posiada również właściwości antycholesterolowe. Obniża poziom cukru i lipidów we krwi, a przyjmowana codziennie przez 14 dni wyraźnie obniża ogólny poziom cholesterolu.

Rośliny o podobnym działaniu

TrawienieKalaminta
WątrobaRzepik pospolity
Osłabione przesączanie kłębkoweRobinia akacjowa
Flora bakteryjnaKasztanowiec zwyczajny
CukrzycaRuta zwyczajna

Przeciwwskazania do stosowania cykorii

Brak skutków ubocznych w odpowiednich dawkach.

Pozyskiwanie

Korzeń zbieramy wczesną wiosną lub jesienią, oczyszczamy, odcinamy części nadziemne, myjemy i kroimy na mniejsze kawałki, po czym suszymy w temperaturze 40 stopni. Kwiaty zbieramy kiedy rozkwitną, a ziele na początki kwitnienia. Suszymy w temperaturze 40 stopni. Wszystkie części rośliny przechowujemy w suchym, zacienionym miejscu, w szczelnie zamkniętym opakowaniu.

Składniki aktywne

rozwiń

Korzeń
Sok mleczny – laktucyna, laktukopikryna
Fitosterole – taraksasterol
Cholina
Kwasy polifenolowe
Glikozyd – intybina
Cukry redukujące
Inulina – do 40%
Śladowe ilości olejku eterycznego
Sole mineralne

Liście
Hydroksykumaryny – eskulina, cichoryna
Flawonoidy – kwercetyna, hiperozyd, pochodne apigeniny

Kwiaty
Antocyjany

zwiń

Przepisy z wykorzystaniem cykorii

Odwar z korzenia cykorii

Dawkowanie:

1/3-1/2 szklanki, 2-4 razy dziennie, 1 godzinę przed posiłkiem.

Przygotowanie:

1-2 łyżki korzenia, 375 ml wody.

Korzeń zalać letnią wodą i ogrzewać w garnku aż dojdzie do wrzenia. Gotujemy pod przykryciem przez 3 minuty, po czym odstawiamy na 15 minut i przecedzamy.

Napar z ziela cykorii

Dawkowanie:

1-3 filiżanki dziennie.

Przygotowanie:

1 łyżeczka suszonych liści cykorii, 150 ml wrzątku.

Ziele zalewamy wrzątkiem i parzymy przez 5-10 minut pod przykryciem.