Chrzan pospolity

Opis rośliny

Właściwości chrzanu pospolitego

Górne drogi oddechowe

Chrzan posiada wysoką zawartość fitoncydów, które działają bakteriobójczo. Wspiera leczenie przeziębień, kaszlu, kataru, astmy, zapalenia oskrzeli oraz gruźlicy. Do tego ułatwia usuwanie zalegającej wydzieliny, zwalcza ból gardła, uszczelnia naczynia krwionośne w śluzówce nosa, działa wykrztuśnie i odkaża górne drogi oddechowe.

Przewód pokarmowy

Pozytywnie wpływa na metabolizm i pracę układu pokarmowego, przyspieszając przemianę materii i stymulując wydzielanie soków trawiennych. Ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów, niweluje zaparcia, wzdęcia oraz zgagę. Poprawia pracę pęcherzyka żółciowego i pobudza perystaltykę jelit.

Nowotwory

Badania naukowe potwierdzają, że zawarte w chrzanie glukozynolany hamują kancerogenezę. Właściwości przeciwnowotworowe dotyczą raka żołądka, płuc, a także pęcherza moczowego. Z kolei znajdujący się w surowcu kwas askorbinowy zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, przełyku, krtani, szyjki macicy, piersi, trzustki, okrężnicy oraz odbytnicy.

Wzmocnienie organizmu

Kwas askorbinowy zawarty w chrzanie, zwiększa także przyswajanie żelaza niehemowego, co jest istotne dla osób na diecie wegańskiej i wegetariańskiej. Dzięki temu zapobiega pojawianiu się anemii wywoływanych brakiem żelaza. Ponadto zmniejsza szansę wystąpienia szkorbutu i pomaga utrzymać właściwą odporność organizmu.

Drobnoustroje i owady

Olejek eteryczny z chrzanu ma działanie przeciwgrzybicze i jest skutecznym środkiem zwalczającym gronkowca złocistego oraz bakterie zakażające żywność. Do tego związki siarkowe obecne w chrzanie opóźniają rozrost flory bakteryjnej w pokarmach w trakcie ich przechowywania oraz skutecznie zwalczają mikroby atakujące rośliny. Olejek eteryczny jest również bardzo dobrym środkiem owadobójczym (niezostawiającym osadów chemicznych) na insekty żerujące na jedzeniu.

Układ nerwowy

Z kolei pirydoksyna i kwas foliowy pomagają obniżyć poziom homocysteiny we krwi, która negatywnie wpływa na produkcję serotoniny. Dzięki czemu chrzan pozytywnie oddziałuje na samopoczucie. Natomiast magnez hamuje uwalnianie się hormonów stresu. Kwas foliowy zmniejsza również ryzyko wystąpienia wad rozwojowych płodu.

Zewnętrznie

Stosowany zewnętrznie pomaga w przypadku chorób narządu ruchu. Okłady z chrzanu polecane są osobom z reumatoidalnym zapaleniem stawów, artretyzmem, zapaleniem nerwu kulszowego oraz korzonków nerwowych. Działa rozgrzewająco, łagodzi uczucie bólu, poprawia sprawność i zdolność ruchową kończyn i kręgosłupa, zmniejsza obrzęki oraz napięcie mięśniowe. Okłady najlepiej robić ze świeżo zerwanych liści lub miazgi korzenia.

Rośliny o podobnym działaniu

Przeziębienie – Gwiazdnica pospolita
Wzdęcia – Bluszczyk kurdybanek
Anemia – Aspalat prosty (Rooibos)
Owady – Kłosowiec fenkułowy
Zapalenie korzonków nerwowych – Jałowiec pospolity

Przeciwwskazania do stosowania chrzanu

Spożywania chrzanu powinny unikać osoby z wrzodami żołądka lub dwunastnicy, osoby borykające się z niedoczynnością tarczycy oraz ze stanem zapalnym nerek. Nie podawać kobietom w ciąży, karmiącym piersią oraz dzieciom do lat 4. Zbyt długi kontakt chrzanu ze skórą może działa drażniąco.

Pozyskiwanie

Liście chrzanu najlepiej zbierać późną wiosną i wczesnym latem, a korzenie w okresie jesiennym, pod koniec października, kiedy liście zaczynają żółknąć. Najlepiej zbierać młode egzemplarze. Optymalny korzeń ma około 25 cm długości i 2,5 cm grubości. Chrzanu nie powinno się gotować ani suszyć, ponieważ traci wtedy lecznicze związki chemiczne. Najlepiej przyjmować w postaci świeżej i przechowywać w lodówce.

Składniki aktywne

Przepisy z wykorzystaniem chrzanu