Babka lancetowata

Opis rośliny

Właściwości babki lancetowatej

Górne drogi oddechowe

Babkę lancetowatą wykorzystuje się przede wszystkim do leczenia dolegliwości błon śluzowych jamy ustnej i gardła, zwłaszcza u dzieci. Oczyszcza drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny, zwalcza paciorkowce jamy ustnej (płukanki), łagodzi astmę, ból klatki piersiowej spowodowany stanem zapalnym oraz suchy kaszel. Ponadto zmniejsza obrzęki oraz świszczący oddech. Zmniejsza podrażnienia i stany zapalne, w tym błon śluzowych gardła i krtani (np. zapalenie migdałów) oraz dróg oddechowych, w tym zapalenie oskrzeli. Ponadto, surowiec zaleca się palaczom tytoniu, ponieważ syrop z babki łagodzi nawet ostry kaszel spowodowany nikotyną. [1], [5]

Przewód pokarmowy

Zawarty w surowcu katalpol wykazuje nieznaczne właściwości diuretyczne oraz rozkurczowe. Ekstrakty wodne z babki stosuje się w przypadku zatruć, owrzodzeń, biegunki oraz dolegliwości układu pokarmowego, z kolei wyciągi alkoholowe hamują aktywność histaminy, przez co zapobiegają skurczom mięśni gładkich. Ponadto, babka posiada właściwości wspomagające ochronę wątroby. [2]

Drobnoustroje

Natomiast wodne wyciągi z korzeni i pędów, a także sok ze świeżych liści (alkoholowe wyciągi wykazują mniejszą skuteczność), dzięki aukubozydowi działają antybakteryjnie (głównie sok)[3], nicieniobójczo (Guzak południowy) i przeciwrobaczo, m.in. w przypadku bakterii Staphylococcus, Salmonelli, itp. Dzięki wysokiemu stężeniu glikozydów irydoidowych wzmacnia także odporność na owady Spodoptera exigua (Światłówka naziemnica) oraz grzyby z rzędu Diaporthales. Choć toksyczne związki babki zwalczają nicienie, to nie zapewniają jej całkowitej ochrony – bywa ich żywicielami. [4], [5] Ekstrakt z babki może stanowić naturalny środek przeciwpróchnicogenny poprzez działanie przeciwdrobnoustrojowe i może być przydatny jako środek pomocniczy w kontroli flory próchnicogennej. [6]

Zewnętrznie

Babkę poleca się również zewnętrznie jako środek przyspieszający gojenie ran, stanów zapalnych skóry oraz do tamowania krwawienia. Łagodzi stłuczenia, oparzenia pokrzywą oraz ból spowodowany ukąszeniem owadów. Garbniki wraz z aukubiną działają ściągająco i tworzą warstwę ochronną na tkankach, również wewnętrznie. Babka lancetowata łagodzi stany zapalne spojówek, infekcje intymne oraz przekrwienia. [7]

Pielęgnacja

Dzięki przeciwzapalnym i regenerującym właściwościom babka lancetowata wspiera także leczenie schorzeń skórnych oraz pielęgnację okolic oczu, cery trądzikowej i łojotokowej. Do tego może być wykorzystywany jako preparat przeciwzmarszczkowy.

[1] Źródło: Protective effects of acteoside against X‑ray‑induced damage in human skin fibroblasts, 2015
[2] Źródło: Inhibition of lipopolysaccharide-inducible nitric oxide synthase expression by acteoside through blocking of AP-1 activation, 2005
[3] Źródło: Screening of Iranian Plants for Antimicrobial Activity, 2003
[4] Źródło: Plant chemical defense against herbivores and pathogens: generalized defense or trade-offs?, 2004
[5] Źródło: Plantago lanceolata and Plantago rugelii Extracts are Toxic to Meloidogyne incognita but not to Certain Microbes, 2006
[6] Źródło: Determination of the In Vitro and In Vivo Antimicrobial Activity on Salivary Streptococci and Lactobacilli and Chemical Characterisation of the Phenolic Content of a Plantago lanceolata Infusion, 2015
[7] Źródło: Plantago lanceolata L. water extract induces transition of fibroblasts into myofibroblasts and increases tensile strength of healing skin wounds, 2015

Rośliny o podobnym działaniu

Astma – Dziewanna
Biegunka – Borówka czernica
Stłuczenia – Kasztanowiec zwyczajny
Cera trądzikowa – Macierzanka piaskowa

Przeciwwskazania do stosowania babki

Nie stosować w przypadku ciąży, karmienia piersią oraz nadwrażliwości na roślinę. U dzieci do 12 roku życia mogą wystąpić skutki uboczne – biegunka i problemy żołądkowe. Może wywoływać alergię u osób uczulonych na pyłki roślinne. [1]

[1] Źródło: Identification of Plantago lanceolata pollen allergens using an immunoproteomic approach, 2014

Pozyskiwanie

Liście babki zbieramy od maja do września, ważne aby zbierać w pełni wykształcone liście, ponieważ są najskuteczniejsze. Nie suszyć jej na słońcu, a po ususzeniu również nie dopuszczać do niej promieni słonecznych ponieważ traci wtedy swoje właściwości. Suszyć w 40 stopniach (np. w piekarniku), przechowywać w szczelnym i ciemnym pojemniku.

Surowiec ten szczególnie powinien być zbierany z terenów nieuprzemysłowionych, ze względu na wysoką wrażliwość na zanieczyszczone powietrze.[1]

[1] Źródło: Using Plantago major and Plantago lanceolata in environmental pollution research in an urban area of Southern Poland, 2019

Składniki aktywne

Przepisy z wykorzystaniem babki